Soru:
Bir restoran, müşteri memnuniyet anketinde "Yemeğinizin kalitesinden ne kadar memnun kaldınız?" sorusunu 5'li bir ölçekle sormuştur: "Çok Memnun", "Memnun", "Ne Memnun Ne Memnun Değil", "Memnun Değil", "Hiç Memnun Değim".
Bu ölçekteki yanıtlar bir kategorik değişken oluşturur mu? Eğer öyleyse, bu kategorik değişkenin türü (Nominal mi Ordinal mi?) nedir? Açıklayınız.
Çözüm:
💡 Kategorik değişkenler ikiye ayrılır: Nominal (sırasız) ve Ordinal (sıralı).
- ➡️ Adım 1: Değişkenimiz, "Yemek Kalitesi Memnuniyeti"dir ve aldığı değerler belirli kategorilerdir (Çok Memnun, Memnun, ...). Bu nedenle kesinlikle bir kategorik değişkendir.
- ➡️ Adım 2: Şimdi türünü belirleyelim. Kategoriler arasında doğal bir sıra veya derecelendirme var mı?
- ➡️ Adım 3: Evet, kategoriler arasında açık bir sıra vardır: "Çok Memnun" > "Memnun" > "Ne Memnun Ne Memnun Değil" > "Memnun Değil" > "Hiç Memnun Değil". Yani, "Çok Memnun" en yüksek memnuniyeti, "Hiç Memnun Değil" ise en düşük memnuniyeti temsil eder.
- ➡️ Adım 4: Kategorileri sayıya çevirsek bile (örneğin Çok Memnun=5, Hiç Memnun Değil=1), bu sayılar gerçek ölçüm değil, sadece sırayı gösteren etiketlerdir. Aralarındaki farklar eşit aralıklı olmayabilir.
✅ Sonuç: Evet, bu bir kategorik değişkendir. Daha da spesifik olarak, kategorileri arasında belirgin bir sıra olduğu için bu bir Ordinal (Sıralı) Kategorik Değişkendir.
