Soru:
Büyük Hun İmparatorluğu'nda Mete Han, devleti "Doğu" ve "Batı" olmak üzere iki kanada ayırarak yönetmiştir. Kendisi doğu kanadının yöneticisi (Büyük Kağan) iken, batı kanadının yönetimini de bir yakınına vermiştir. Bu yönetim modelinin adı nedir ve bu modelin Türk devletlerine sağladığı en önemli iki faydayı yazınız.
Çözüm:
💡 Soru, İlk Türk devletlerindeki klasik yönetim organizasyonlarından birini ve gerekçelerini sormaktadır.
- ➡️ 1. Adım: Modelin Adını Belirleme - Mete Han'ın uyguladığı, ülkenin doğu ve batı olarak ikiye ayrılıp yönetilmesi sistemine İkili Teşkilat (Dual Sistem) denir. Doğu, daima başkentin bulunduğu ve büyük kağanın yönettiği üstün taraf olmuştur.
- ➡️ 2. Adım: Faydaları Analiz Etme - Bu sistemin başlıca faydaları şunlardır:
- 🏹 Merkezi Yönetimin Yükünü Hafifletme & Etkinliği Artırma: Çok geniş toprakları tek bir merkezden yönetmek zordur. Batı kanadındaki günlük idari ve askeri işler, oradaki yönetici (Yabgu) tarafından halledilir. Bu, büyük kağanın tüm enerjisini devletin genel politikalarına vermesini sağlar.
- 🗺️ Ülke Bütünlüğünü ve Güvenliği Sağlama: İkili teşkilat, sınırları ve farklı bölgeleri daha etkin kontrol altında tutmayı sağlar. Özellikle batı sınırlarının güvenliği, batıdaki yöneticinin sorumluluğundadır. Bu, hem iç hem de dış tehditlere karşı devleti daha güçlü kılar.
✅ Cevap: Bu yönetim modelinin adı İkili Teşkilat'tır. Sağladığı en önemli iki fayda; yönetim etkinliğini artırmak ve ülke bütünlüğünü ve güvenliğini sağlamaktır.
