Soru:
Mondros Ateşkes Antlaşması'nın 24. maddesi: "Altı Doğu ili (Vilayet-i Sitte) olarak adlandırılan Erzurum, Van, Harput, Diyarbakır, Sivas ve Bitlis'te herhangi bir karışıklık çıkması durumunda, İtilaf Devletleri bu illerin herhangi bir bölümünü işgal etme hakkını saklı tutar." şeklindedir.
Bu maddenin, İtilaf Devletleri tarafından hangi temel gerekçe ile antlaşmaya eklendiği düşünülebilir?
- A) Bölgedeki demiryolu hatlarını kontrol altına almak
- B) Osmanlı ordusunun terhis sürecini hızlandırmak
- C) Bölgede bir Ermeni devleti kurulmasına zemin hazırlamak
- D) Rusya ile olan sınırı güvence altına almak
Çözüm:
💡 Maddenin arka planını ve dönemin siyasi hedeflerini analiz etmemiz gerekiyor.
- ➡️ İlk Adım: Madde, "herhangi bir karışıklık" gibi belirsiz ve istismara açık bir gerekçe sunmaktadır. Bu, işgal için bahane oluşturma amacı taşır.
- ➡️ İkinci Adım: Söz konusu vilayetler, tarihsel olarak Ermeni nüfusun yoğun olduğu bölgeler olarak bilinmekteydi ve İtilaf Devletleri savaş sırasında bu bölgelerde bir Ermeni devleti vaat etmişlerdi.
- ➡️ Üçüncü Adım: Madde, bu vaadi gerçekleştirmek için hukuki bir dayanak oluşturmayı amaçlamıştır. İşgal tehdidi, Osmanlı'yı bölgeden çekilmeye ve Ermeni yerleşimine zorlamak için kullanılmak istenmiştir.
✅ Seçenekler değerlendirildiğinde, maddenin asıl ve en güçlü amacının C) Bölgede bir Ermeni devleti kurulmasına zemin hazırlamak olduğu açıktır.
