Mondros 24. madde nedir (Vilayet-i Sitte, Ermeni devleti)

Mondros Ateşkes Antlaşması'nın 24. maddesi, "İtilaf Devletleri, Vilayet-i Sitte denilen altı doğu vilayetinde herhangi bir karışıklık olursa, bu vilayetlerin herhangi bir kısmını işgal edebileceklerdir." hükmünü içermektedir. Bu maddenin, İtilaf Devletleri ve özellikle Ermeni politikaları açısından temel amacı neydi?

💡 Bu soru, maddenin arkasındaki stratejik ve siyasi hedefleri anlamamızı gerektiriyor. Sadece madde metnini değil, dönemin şartlarını da düşünmeliyiz.

• ➡️ Birinci adım, bölgenin demografik yapısını göz önünde bulundurmaktır. İtilaf Devletleri, savaş öncesinde ve sırasında bu bölgelerde bir "Ermeni çoğunluğu" olduğu iddiasını destekliyordu.
• ➡️ İkinci adım, maddenin bir işgal gerekçesi oluşturduğunu fark etmektir. "Karışıklık" oldukça belirsiz bir kavramdı ve İtilaf Devletleri bu maddeyi, Osmanlı'nın doğusunu işgal etmek için bir yasal dayanak olarak kullanmayı planlıyordu.
• ➡️ Üçüncü adım, nihai hedefi anlamaktır. Bu hedef, Sevr Antlaşması'nda da somutlaşacak şekilde, söz konusu vilayetler üzerinde bir Ermeni devleti kurulmasına zemin hazırlamaktı. İşgal, bu devletin kuruluş sürecini kolaylaştıracak ve koruyacaktı.

✅ Sonuç olarak; 24. maddenin temel amacı, İtilaf Devletleri'ne (başta İngiltere olmak üzere) doğu vilayetlerini işgal etme ve buralarda bağımsız bir Ermeni devleti kurulmasını destekleme imkanı sağlamaktı.