Soru:
Bir tarih araştırmacısı, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemindeki eğitim reformları hakkında bir araştırma yapmaktadır. Araştırma sürecinde aşağıdaki kaynaklardan hangilerini birincil kaynak olarak kullanabilir?
- A) Dönemin Maarif Nazırı (Eğitim Bakanı) tarafından yayınlanan bir nizamname (yönetmelik)
- B) 2020 yılında bir akademisyen tarafından yazılmış bir makale
- C) O dönemde bir öğretmenin tuttuğu günlük
- D) Dönemin padişahının eğitimle ilgili bir fermanı
Çözüm:
💡 Birincil kaynak, olayın geçtiği döneme ait, olayı yaşayan kişiler tarafından oluşturulmuş belgelerdir. Bu nedenle, seçenekleri bu kritere göre değerlendireceğiz.
- ➡️ A Seçeneği: Dönemin bakanı tarafından çıkarılan bir yönetmelik, o dönemin resmi belgesidir. Birincil kaynaktır.
- ➡️ B Seçeneği: 2020'de yazılmış bir makale, olaydan çok sonra hazırlanmıştır ve birincil kaynakları yorumlar. Bu bir ikincil kaynaktır.
- ➡️ C Seçeneği: Döneminde bir öğretmenin tuttuğu günlük, o kişinin yaşadıklarını ve gözlemlerini birinci elden aktarır. Birincil kaynaktır.
- ➡️ D Seçeneği: Padişah fermanı, o dönemin en resmi ve birinci el belgelerindendir. Birincil kaynaktır.
✅ Sonuç olarak, araştırmacının birincil kaynak olarak kullanabileceği seçenekler A, C ve D seçenekleridir.
