Soru:
Büyük Hun Devleti'nde Mete Han, devlet yönetimini kolaylaştırmak ve ülkeyi daha etkili yönetebilmek için bir sistem geliştirmiştir. Bu sistemde ülke, doğu ve batı olmak üzere iki ana idari bölüme ayrılmıştır. Doğu tarafı hükümdar (Kağan/Hakan), batı tarafı ise genellikle "Yabgu" unvanını taşıyan hükümdarın kardeşi veya oğlu tarafından yönetilirdi.
Bu yönetim sisteminin adı nedir ve bu sistemin devlete sağladığı iki temel faydayı yazınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, İlk Türk devletlerindeki "İkili Teşkilat" (Çifte Krallık) sistemini ve bu sistemin amaçlarını sorgulamaktadır.
- ➡️ İlk Adım - Sistemin Adını Söyle: Mete Han'ın uyguladığı ve sonraki birçok Türk devletinde de görülen bu yönetim modelinin adı İkili Teşkilat'tır (Çifte Krallık/Veraset Sistemi).
- ➡️ İkinci Adım - Faydaları Düşün: Bu sistemin devlete sağladığı başlıca faydalar şunlardır:
- 1. Merkezi Yönetimi Güçlendirme ve Ülkeyi Kolay Yönetme: Geniş topraklara yayılan devletin doğu ve batı gibi iki ayrı bölgesini, iki ayrı yönetici daha etkin bir şekilde yönetirdi. Bu, yönetimde verimliliği artırırdı.
- 2. Taht Kavgalarını ve Veraset Sorununu Önleme Çabası: Hükümdar, kendinden sonra tahta geçmesini istediği kişiyi (genellikle kardeşi veya bir oğlunu) "Yabgu" olarak batının yöneticisi yapardı. Bu, onu tecrübe kazandırmanın yanı sıra, tahtın varisini önceden belirleme ve olası bir taht kavgasını engelleme amacı taşırdı. (Ancak bu her zaman başarılı olmamış, bazen taht kavgalarını hızlandırmıştır.)
✅ Sonuç olarak, sistemin adı İkili Teşkilat'tır. Temel faydaları ise yönetim etkinliğini artırmak ve veraset sorununa çözüm bulmaya çalışmaktır.
