Soru:
Bir depremin odak noktası (iç merkez) ve dış merkez (merkez üssü) ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
- A) Odak noktası, yerin içinde depremin enerjisinin boşaldığı noktadır.
- B) Dış merkez, odak noktasının yer yüzeyine dik izdüşümüdür.
- C) Sismik dalgalar ilk olarak odak noktasından yayılır.
- D) Depremin en şiddetli hissedildiği yer her zaman dış merkezdir.
- E) Odak noktasının derinliği arttıkça, depremin yüzeydeki etkisi genellikle azalır.
Çözüm:
📍 Bu soru, depremin geometrisine ilişkin temel terimleri ve onların özelliklerini ne kadar iyi anladığımızı test ediyor. Yanlış olanı bulmamız isteniyor.
- ➡️ Birinci adım: Terimleri hatırlayalım. Odak Noktası (Hiposantr): Yer içinde kırılmanın başladığı, enerjinin açığa çıktığı nokta. Dış Merkez (Episantr): Odak noktasının tam üstüne denk gelen yeryüzündeki nokta.
- ➡️ İkinci adım: Seçenekleri tek tek kontrol edelim. A) Odak noktasının tanımı doğru. B) Dış merkezin tanımı doğru. C) Sismik dalgaların çıkış noktası doğru. E) Derin bir deprem, yüzeyde daha az sarsıntıya neden olur, bu ifade de doğru.
- ➡️ Üçüncü adım: D) seçeneğini inceleyelim. "Depremin en şiddetli hissedildiği yer her zaman dış merkezdir." Bu ifade genellikle doğru olsa da, her zaman doğru değildir. Zemin yapısı (örn. yumuşak alüvyon zeminler vs. sert kayaç zeminler) depremin şiddetini büyük ölçüde etkiler. Bazen dış merkezden uzakta, zemin koşulları kötü olan bir bölge, dış merkeze göre daha şiddetli sarsılabilir.
✅ Sonuç olarak, "her zaman" ifadesi nedeniyle kesinlik içeren ve bu nedenle yanlış olan ifade D) seçeneğidir.
