Soru:
Bir deprem sırasında oluşan dalgalardan P dalgaları (Primer/Birincil) ve S dalgaları (Sekonder/İkincil) ile ilgili aşağıdaki karşılaştırmalardan hangisi doğrudur?
- A) P dalgaları en yavaş, S dalgaları ise en hızlı yayılan dalgalardır.
- B) S dalgaları sıvı ortamlardan geçebilirken, P dalgaları geçemez.
- C) P dalgaları boyuna, S dalgaları ise enine dalgalardır.
- D) Deprem kayıt cihazına (sismograf) ilk ulaşan dalga S dalgalarıdır.
Çözüm:
💡 Bu soruda, deprem dalgalarının temel özelliklerini bilmemiz gerekiyor. Seçenekleri adım adım analiz edelim:
- ➡️ A) YANLIŞ. Tam tersi doğrudur. P dalgaları en hızlı, S dalgaları ise daha yavaş yayılan dalgalardır. Bu yüzden "birincil" ve "ikincil" olarak adlandırılırlar.
- ➡️ B) YANLIŞ. Tam tersi doğrudur. P dalgaları (sıkışma-genleşme) sıvı ortamlardan geçebilirken, S dalgaları (enine/kayma) katı ortamlarla sınırlıdır ve sıvılardan geçemez.
- ➡️ C) DOĞRU. P dalgaları, titreşim yönü yayılma yönüne paralel olan boyuna dalgalardır. S dalgaları ise titreşim yönü yayılma yönüne dik olan enine dalgalardır.
- ➡️ D) YANLIŞ. En hızlı dalgalar P dalgaları olduğu için sismografa ilk ulaşanlar onlardır.
✅ Sonuç olarak, doğru karşılaştırmayı yapan seçenek C'dir.