Soru:
XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde "Vilayet Nizamnamesi" ile başlayan idari düzenlemelerle, eyaletler kaldırılarak yerine vilayetler oluşturulmuş ve vilayetler; liva (sancak), kaza ve nahiye birimlerine ayrılmıştır.
Bu idari yapılanma modeli aşağıdaki devletlerden hangisinden esinlenerek oluşturulmuştur?
A) Fransa
B) İngiltere
C) Almanya
D) Rusya
E) Avusturya
Çözüm:
💡 Bu soru, Osmanlı'nın modernleşme sürecinde hangi devletleri model aldığını bilmeyi gerektirir.
- ➡️ Birinci Adım: Soruda bahsedilen "Vilayet Nizamnamesi", 1864 yılında Sadrazam Ahmet Cevdet Paşa ve Fuad Paşa tarafından hazırlanmıştır. Bu nizamname ile merkezi yönetim güçlendirilmeye çalışılmıştır.
- ➡️ İkinci Adım: Bu yeni idari sistemde, vilayetlerin alt birimlere (liva, kaza, nahiye) ayrılması ve her birinin başına bir yöneticinin atanması, belirli bir ülkenin yönetim modelini andırmaktadır.
- ➡️ Üçüncü Adım: Osmanlı Devleti, özellikle III. Selim ve II. Mahmut dönemlerinden itibaren askeri ve idari alanlarda Fransa'yı model almıştır. Vilayet Nizamnamesi de, Fransa'nın "département" (il) sisteminden esinlenerek hazırlanmıştır.
✅ Bu bilgiler ışığında, doğru cevabın A) Fransa olduğu açıktır.
