Soru:
"Bir filozof, 'İnsanların varlığını belirleyen şey, bilinçleri değildir; tam tersine, onların bilincini belirleyen, toplumsal varlıklarıdır.' demiştir."
Bu düşünce, Karl Marx'ın hangi temel felsefi görüşünü ifade eder? Bu görüşü, bir işçi ile bir fabrika sahibinin dünya görüşlerinin neden farklı olabileceğini açıklamak için kullanınız.
Çözüm:
💡 Bu ünlü alıntı, Marx'ın tarihsel materyalizm anlayışının özünü oluşturur. İnsan düşüncesinin maddi koşullardan bağımsız olmadığını savunur.
- ➡️ Birinci Adım - Temel İlkeyi Anla: Görüş, diyalektik materyalizmin tarihe uygulanmış halidir. İnsanların düşüncelerini, inançlarını ve değerlerini (bilinç) belirleyen asıl faktör, içinde bulundukları maddi koşullar, üretim ilişkileri ve sınıfsal konumlarıdır (toplumsal varlık).
- ➡️ İkinci Adım - İşçinin Konumunu Analiz Et: Bir işçi, üretim araçlarına sahip olmadığı ve geçimini emeğini satarak sağladığı için "toplumsal varlığı" farklıdır. Bu onun "bilincini" şekillendirir; dünyayı emeğin, dayanışmanın, adalet arayışının perspektifinden görme eğilimindedir. Çıkarları, ücretlerin yükselmesi ve çalışma koşullarının iyileşmesi yönündedir.
- ➡️ Üçüncü Adım - Fabrika Sahibinin Konumunu Analiz Et: Bir fabrika sahibi ise, üretim araçlarının mülkiyetine sahiptir. "Toplumsal varlığı", onun "bilincini" kâr maksimizasyonu, rekabet, mülkiyet hakkı ve piyasa koşullarının önceliği üzerine şekillendirir.
✅ Sonuç olarak, bu iki bireyin dünya görüşleri arasındaki fark, doğuştan gelen fikirlerden kaynaklanmaz. Fark, onları farklı maddi çıkarlara sahip zıt sınıfların üyeleri yapan toplumsal varlık koşullarından (sınıfsal konumlarından) kaynaklanır. Bu, sınıf bilincinin materyalist temelidir.
