Soru:
Diyalektik materyalizme göre, feodalizmden kapitalizme geçiş sürecini, "tez-antitez-sentez" diyalektiği çerçevesinde açıklayınız. Süreçteki çatışmayı ve sonucu tanımlayın.
Çözüm:
💡 Marx, Hegel'in diyalektiğini maddi bir temele oturtmuştur. Tarihsel bir dönüşümü bu şekilde analiz edebiliriz. Adım adım gidelim:
- ➡️ Birinci Adım (Tez): Feodal Toplum ve onun hakim sınıfı olan Toprak Sahibi Aristokrasi (Senyörler, Lordlar). Bu dönemde temel üretim aracı topraktır ve ekonomik ilişkiler derebeylik ve serflik üzerine kuruludur.
- ➡️ İkinci Adım (Antitez): Zamanla, feodal sistemin içinde yeni bir sınıf ve üretim tarzı gelişir: Burjuvazi (Tüccarlar, zanaatkarlar, erken fabrika sahipleri) ve Kapitalist Üretim İlişkileri. Burjuvazi, feodalizmin kısıtlayıcı yapısı (loncalar, yerel vergiler) karşısında kendi çıkarlarını gerçekleştiremez hale gelir. Bu, yeni üretici güçlerle eski üretim ilişkileri arasındaki çatışmadır.
- ➡️ Üçüncü Adım (Çatışma ve Sentez): Bu çelişki, burjuvazinin aristokrasiye karşı verdiği siyasi mücadelelere (örneğin Fransız Devrimi) yol açar. Çatışmanın sonucunda, feodalizm yıkılır ve onun yerini daha gelişkin bir toplumsal örgütlenme biçimi olan Kapitalizm alır. Kapitalizm, bu diyalektik sürecin sentez'idir.
✅ Sonuç: Diyalektik materyalizm, feodalizmin (tez) içindeki çelişkilerin, onun çözülmesine ve yerini kapitalizme (sentez) bırakmasına neden olduğunu açıklar. Marx'a göre, kapitalizm de kendi antitezi olan proletarya ile benzer bir çatışma yaşayacak ve sonunda komünist bir topluma evrilecektir.
