Soru:
Marx, kapitalist sistemde işçinin ürettiği değer ile aldığı ücret arasındaki farka ne ad verir? Bu kavramı, bir işçinin günde 8 saat çalıştığını ve 4 saatte kendi ücretinin karşılığı olan değeri ürettiğini varsayarak açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, Marx'ın kapitalist sömürü mekanizmasını açıklamak için kullandığı merkezi bir kavramı sorgulamaktadır. Senaryoyu adım adım analiz edelim:
- ➡️ Birinci Adım: Kavramın adı Artı-Değer'dir. Artı-değer, işçinin, kendi ücretine eşit olan değeri üretmek için gerekli olandan fazla çalışması sonucu yarattığı ve kapitalist tarafından el konulan değerdir.
- ➡️ İkinci Adım: Senaryoya uygulayalım. İşçi, günde 4 saat çalışarak kendi günlük yaşamını sürdürmesi için gereken ücretin karşılığını (örneğin 200 TL) üretmektedir. Buna Zorunlu Çalışma Zamanı denir.
- ➡️ Üçüncü Adım: Ancak işçi 8 saat çalışmaktadır. Kalan 4 saat ise Artı Çalışma Zamanı'dır. Bu 4 saat boyunca işçi, kapitaliste kâr olarak kalacak ekstra değer (yine 200 TL değerinde mal) üretir.
- ➡️ Dördüncü Adım: İşçi toplam 400 TL değer üretmiş, ancak bunun sadece yarısı (200 TL) kadar ücret almıştır. Aradaki 200 TL'lik fark, kapitalistin el koyduğu artı-değerdir.
✅ Sonuç: Marx'a göre kapitalistin kârının kaynağı, işçinin ücreti ödendikten sonra geriye kalan bu artı-değerdir. Bu, sınıf çatışmasının ekonomik temelini oluşturur.
