Soru:
Bir psikolog, bir kişinin bir fobiye sahip olup olmadığını belirlemek için aşağıdaki gibi bir tanı akış şeması kullanmaktadır:
- Belirli bir nesne veya durumdan belirgin ve sürekli bir korku duyuyor mu?
- Korkulan durumdan aktif olarak kaçınıyor mu ya da yoğun sıkıntıyla katlanıyor mu?
- Bu korku, kişinin günlük işlevselliğinde bozulmaya yol açıyor mu?
Bu şemaya göre, bir kişi 1. soruya EVET, 2. soruya EVET, 3. soruya HAYIR yanıtını verirse, bu kişi için fobi tanısı konulabilir mi?
Çözüm:
📋 Tanı koyma sürecini adım adım inceleyelim. Fobi tanısı için genellikle bu üç koşulun da karşılanması beklenir.
- ➡️ 1. Adım: Belirgin ve sürekli korku var mı? → EVET. Bu, temel bir ölçüttür.
- ➡️ 2. Adım: Kaçınma davranışı veya yoğun sıkıntı var mı? → EVET. Bu da fobinin tipik bir davranışsal belirtisidir.
- ➡️ 3. Adım: Günlük işlevsellikte bozulma var mı? → HAYIR. Bu en kritik adımdır. Klinik tanı için semptomların kişinin sosyal, mesleki ya da diğer önemli işlevsellik alanlarında klinik açıdan belirgin bir sıkıntıya yol açması gerekir.
✅ Sonuç: Günlük işlevselliğin bozulmaması, durumun "fobi" olarak tanılanması için yeterli değildir. Bu kişi için "Fobi tanısı konulamaz, ancak belirli bir korku (fobi benzeri semptomlar) mevcuttur" sonucuna varılır.
