Soru:
2017 KPSS'de çıkmıştır: 1982 Anayasası'na göre, "Cumhurbaşkanının tek başına yapacağı işlemler ile Bakanlar Kurulu ile birlikte yapacağı işlemlere karşı açılacak iptal davalarında yetkili mahkeme aşağıdakilerden hangisidir?"
- A) İdare Mahkemesi
- B) Danıştay
- C) Anayasa Mahkemesi
- D) Yargıtay
- E) Sayıştay
Çözüm:
⚖️ Bu soru, idari yargının görev dağılımı ve Cumhurbaşkanlığı işlemlerine karşı açılacak davalardaki yetkili merci bilgisini ölçmektedir. 1982 Anayasası'nda 2017 değişikliği sonrası düzenlemeler önem kazanmıştır.
- ➡️ Birinci adım, Cumhurbaşkanının işlem türlerini ayırt etmektir. Cumhurbaşkanı hem tek başına (Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, atamalar vb.) hem de Bakanlar Kurulu ile birlikte (tüzük onayı gibi) işlem yapabilir.
- ➡️ İkinci adım, bu işlemlere karşı açılacak iptal davalarının yerini belirlemektir. Anayasa'nın 125. maddesine göre, "Cumhurbaşkanının tek başına yapacağı işlemlere karşı yargı mercilerine başvurulamaz." Ancak, Bakanlar Kurulu ile birlikte yapılan işlemler idari işlem niteliğindedir.
- ➡️ Üçüncü adım, Bakanlar Kurulu ile birlikte yapılan işlemlere karşı açılacak iptal davalarının genel idari yargı düzeni içinde ele alınacağını ve bu davalara ilk derece mahkemesi olarak Danıştay'ın bakacağını hatırlamaktır (Danıştay Kanunu md.24).
✅ Soruda her iki işlem türü de sorulmuş olsa da, Bakanlar Kurulu ile birlikte yapılan işlemlere karşı açılacak davalarda yetkili merci, ilk ve son derece mahkemesi olarak B) Danıştay'dır. Tek başına yapılan işlemlere ise dava açılamaz.
