Soru:
"Çanakkale Şehitlerine" şiirinde kullanılan aşağıdaki edebi sanatları (kişileştirme, abartma, tezat) bulunuz ve her birinin şiire nasıl bir duygu kattığını yazınız.
- "Vurulup tertemiz alnından, uzanmış yatıyor,
Bir hilâl uğruna, yâ Rab, ne güneşler batıyor!"
- "Ey, bu topraklar için toprağa düşmüş asker!"
- "Ölüm indirmede gökler, ölü püskürmede yer"
Çözüm:
🎭 Edebi sanatlar, bir metni daha etkili ve çarpıcı kılmak için kullanılır. Şimdi bu örnekleri inceleyelim.
- ➡️ Birinci Mısra (Abartma - Mübalağa): "Ne güneşler batıyor!" ifadesi bir abartma sanatıdır. Burada "güneş" metaforu ile genç, değerli, vatanın geleceği olan nice insanlar kastedilmiştir. Bu sanat, kaybın büyüklüğünü ve vatan için feda edilen hayatların değerini vurgulayarak hüzün ve acıyı daha da derinleştirir.
- ➡️ İkinci Mısra (Tezat - Karşıtlık): "Topraklar" ve "toprağa düşmüş" kelimeleri arasında bir tezat sanatı vardır. Askere hayat veren, üzerinde yaşadığı "toprak" ile şehit olduğunda kendini bulduğu "toprak" karşılaştırılarak, vatan uğruna ölümün çarpıcılığı ortaya konur. Bu, okuyucuda acıma ve kahramanlık duygularını bir arada uyandırır.
- ➡️ Üçüncü Mısra (Kişileştirme - Teşhis): "Gökler"in ölüm indirmesi (yağmur, fırtına gibi) ve "yer"in ölü püskürtmesi (toprağın savaştan etkilenmesi) birer kişileştirme örneğidir. Doğa bile bu savaşta aktif bir düşman gibi tasvir edilerek, savaşın şiddeti ve evrensel boyutu vurgulanır. Bu, okuyucuda dehşet ve heybet duygusu yaratır.
✅ Bu sanatlar, şiirin etkileyiciliğini artırarak okuyucunun zihninde ve kalbinde daha derin izler bırakır.
