Soru:
Türkiye'nin \( 36° \) Kuzey enleminin güneyinde kalan bölgeleri ile \( 42° \) Kuzey enleminin kuzeyinde kalan bölgeleri karşılaştırıldığında, aşağıdaki durumlardan hangisinin gözlemlenmesi beklenmez?
- A) Güneydeki bölgelerde buharlaşmanın daha fazla olması
- B) Kuzeydeki bölgelerde tarım ürünlerinin olgunlaşma süresinin daha uzun olması
- C) Güneydeki bölgelerde deniz turizmi sezonunun daha erken başlayıp daha geç bitmesi
- D) Kuzeydeki bölgelerde yağış rejiminin daha düzensiz olması
Çözüm:
💡 Bu soruda enlemin fiziki ve beşeri coğrafya üzerindeki temel etkilerini düşünmeliyiz. Temel kural: Ekvator'dan kutuplara gidildikçe (yani enlem arttıkça) sıcaklık azalır.
- ➡️ A seçeneği BEKLENİR: Güney bölgeler daha düşük enlemdedir, dolayısıyla sıcaklık daha yüksektir. Sıcaklık arttıkça buharlaşma da artar.
- ➡️ B seçeneği BEKLENİR: Kuzey bölgeler daha yüksek enlemdedir, sıcaklık daha düşüktür. Düşük sıcaklık, bitkilerin büyüme ve olgunlaşma hızını yavaşlatır, süreyi uzatır.
- ➡️ C seçeneği BEKLENİR: Güney bölgeler daha sıcak olduğu için deniz suyu sıcaklığı daha erken istenilen seviyeye ulaşır ve sezon daha uzun sürer.
- ➡️ D seçeneği BEKLENMEZ: Yağış rejiminin düzensizliği, daha çok karasallığın bir göstergesidir ve denize olan uzaklık (özel konum) ile ilişkilidir. Örneğin, Karadeniz kıyıları (kuzeyde) her mevsim yağış alarak düzenli bir rejime sahipken, İç Anadolu (daha güneyde ve karasal) düzensiz bir rejime sahiptir. Dolayısıyla bu durumu sadece enlem farkıyla açıklamak doğru olmaz.
✅ Sonuç olarak, enlem farkına bağlı olarak beklenmeyecek durum D seçeneğidir.
