Soru:
Bir gözlemci, gece saat 21:00'da gökyüzünde Şişkin Ay'ı tam doğu ufkunda görüyor. Bu gözlemci, Ay'ı 6 saat sonra (saat 03:00'te) hangi yön civarında ve hangi evreye yakın bir görünümde gözlemler? Nedenini açıklayınız. (Not: Ay, yaklaşık 1 saatte 15° hareket eder.)
Çözüm:
💡 Ay'ın gökyüzündeki hareketini ve evrelerin zamanla değişimini anlamamız gerekiyor.
- ➡️ Birinci adım: Ay, gökyüzünde doğudan batıya doğru hareket eder (Dünya'nın dönüşü nedeniyle). 6 saatte, 6 x 15° = 90° lik bir yol alır. Başlangıçta doğuda (90° azimut) olan Ay, 90° batıya kayar. Doğu 90°, batı 270° kabul edilirse, 90° + 90° = 180° yani tam batı yönüne gelir.
- ➡️ İkinci adım: Şişkin Ay, Dolunay'dan Son Dördün'e doğru ilerleyen bir evredir. 6 saatlik süre, Ay'ın kendi yörüngesindeki hareketi için çok kısa olduğundan (Ay 27.3 günde 360° döner, yani günde ~13°, 6 saatte ise sadece ~0.8° ilerler), evresinde gözle görülür bir değişiklik olmaz. Görünümü hala Şişkin Ay evresine çok yakındır.
✅ Sonuç: Gözlemci, 6 saat sonra Ay'ı batı ufkunda ve hala Şişkin Ay evresine yakın bir görünümde gözlemler.
