Soru:
Aşağıdaki cümlede altı çizili sözcükte görülen anlam olayı nedir?
"Yeni aldığım ince kitabı bir çırpıda okudum."
Çözüm:
💡 "İnce" sözcüğü Türkçede birden fazla anlama gelebilir. Hangi anlamda kullanıldığını anlamak için bağlama bakmalıyız.
- ➡️ İlk adım, sözcüğün temel anlamlarını düşünmek: "İnce" sözcüğü;
- Kalınlığı az olan (ince kumaş),
- Zayıf, narin (ince bir model),
- Ayrıntılı, derin (ince bir hesap),
- Sayfa sayısı az olan (ince bir kitap) anlamlarına gelebilir.
- ➡️ İkinci adım, sözcüğün cümle içindeki anlamını tespit etmek: Cümlede "ince", "kitap" sözcüğünü niteliyor. "Bir çırpıda okudum" ifadesi, kitabın fiziksel olarak kalın olmadığını, yani sayfa sayısının az olduğunu düşündürür.
- ➡️ Üçüncü adım, anlam olayını adlandırmak: Bir sözcüğün, temel anlamından (kalınlığı az) hareketle, başka bir kavramı (sayfa sayısının azlığı) ifade etmesine Yan Anlam veya bağlam içinde genişlemiş anlam denir. Burada "kalınlık" kavramı, "okuma süresi/kapsamı" kavramına aktarılmıştır.
✅ Sonuç: Bu cümledeki anlam olayı, "ince" sözcüğünün Yan Anlamda kullanılmasıdır.
