Soru:
Aşağıdaki cümlede gerçekleşen anlam olayını bulunuz.
"Bu konuda ağzı sıkı davranmalısın."
Çözüm:
💡 Bu cümlede birden fazla sözcükten oluşan ve kalıplaşmış bir ifade vardır. Anlamı doğrudan değil, dolaylıdır.
- ➡️ İlk adım, ifadeyi kelime kelime çevirmek: "Ağzı sıkı" ifadesi, fiziksel olarak ağzın sıkı bir şekilde kapalı olması olarak anlaşılabilir. Ancak bu, cümlenin vermek istediği mesajla uyuşmaz.
- ➡️ İkinci adım, ifadenin cümle içindeki işlevini anlamak: "Bu konuda... davranmalısın" ifadesi, bir tavsiye veya uyarıdır. "Ağzı sıkı" ise bu tavsiyenin niteliğini belirtmektedir. Buradan, sır saklamak, gereksiz konuşmamak anlamı çıkar.
- ➡️ Üçüncü adım, anlam olayını tanımlamak: Kendi özgün anlamından tamamen veya kısmen ayrılarak, ilgi ve benzerlik kurmak yoluyla yeni bir kavramı karşılayan kalıplaşmış sözcük gruplarına Deyim denir. "Ağzı sıkı" bir deyimdir ve "sır saklayan, gereksiz konuşmayan" anlamına gelir.
✅ Sonuç: Bu cümledeki anlam olayı, bir Deyim Aktarması'dır ve anlam Mecazdır.
