Soru:
Bir tarih araştırmacısı, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemindeki şehir nüfus yapısını incelemek istiyor. Araştırmacı, dijital arşivlerden hangi tür kaynaklara başvurabilir? Bu kaynakları kullanırken dikkat etmesi gereken 3 temel kritere ait bir liste oluşturunuz.
Çözüm:
💡 Bu soruda araştırmacı, dijital ortama aktarılmış birincil kaynakları belirlemeli ve bunların güvenilirliğini nasıl değerlendireceğini bilmelidir.
- ➡️ Kaynak Türleri: Dijital nüfus sayımı defterleri, şer'iyye sicilleri, salnameler (yıllıklar), döneme ait haritalar ve gazetelerin taranmış dijital kopyaları.
- ➡️ Kriter 1 - Kaynağın Güvenilirliği: Kaynağın orijinalinin hangi kurum (Başbakanlık Osmanlı Arşivi, üniversite kütüphanesi vb.) tarafından sağlandığı ve dijitalleştirme sürecinin kalitesi kontrol edilmelidir.
- ➡️ Kriter 2 - Metaveri Eksiksizliği: Dijital kaynağın, orijinal belgenin fiziksel konumu, tarihi, dosya numarası gibi tanımlayıcı bilgileri (metaveri) içerip içermediğine bakılmalıdır.
- ➡️ Kriter 3 - Erişim ve Telif Hakkı: Kaynağa erişim koşulları (üyelik, ücret) ve kaynağın akademik çalışmalarda kullanımına ilişkin telif hakkı bilgileri incelenmelidir.
✅ Araştırmacı, bu kaynak türlerini ve değerlendirme kriterlerini göz önünde bulundurarak sağlam ve güvenilir bir araştırma yürütebilir.
