Soru:
Bir tarih araştırmacısı, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemindeki nüfus hareketlerini incelemek istiyor. Araştırmasında dijital kaynaklardan nasıl yararlanabileceğini düşünüyor. Aşağıdaki dijital kaynak türlerinden hangisi bu araştırma için en uygun başlangıç noktasını sağlar ve araştırmacı bu kaynağa nasıl ulaşabilir?
- A) Dijitalleştirilmiş arşiv belgeleri (örneğin, nüfus defterleri)
- B) Tarih konulu bloglar ve kişisel web siteleri
- C) Akademik makalelerin özetlerini içeren bir veritabanı
- D) Tarihi olayların kurgusal anlatımlarını içeren e-kitaplar
Çözüm:
💡 Bu soruda, bir araştırma sorusuna yönelik en doğru birincil kaynağı ve ona erişim yolunu bulmamız isteniyor.
- ➡️ Adım 1: Araştırma Sorusunu ve Kaynak İhtiyacını Anlama: Araştırma konusu "nüfus hareketleri" olduğu için, doğrudan dönemin ham verisini içeren birincil kaynaklara ihtiyaç vardır.
- ➡️ Adım 2: Seçenekleri Değerlendirme:
- A) Dijitalleştirilmiş arşiv belgeleri: Nüfus defterleri, birincil kaynak olarak doğrudan ve en güvenilir veriyi sağlar. Dijital ortamda erişilebilir olmaları araştırmayı kolaylaştırır.
- B) Blog/Kişisel siteler: Genellikle ikincil veya üçüncül kaynaklardır, yorum içerir ve güvenilirliği sorgulanabilir.
- C) Akademik makale özetleri: İkincil kaynaklara yönlendirir ancak doğrudan ham veri sağlamaz.
- D) Kurgusal e-kitaplar: Bilimsel bir araştırma için uygun kaynaklar değildir.
- ➡️ Adım 3: Ulaşım Yolunu Belirleme: Araştırmacı, Devlet Arşivleri Başkanlığı'nın (Osmanlı Arşivi) resmi web sitesini, Millî Kütüphane'nin dijital koleksiyonlarını veya üniversitelerin ilgili portallarını kullanarak bu dijitalleştirilmiş nüfus defterlerine ücretsiz veya abonelik yoluyla ulaşabilir.
✅ En uygun başlangıç noktası A seçeneğidir. Çünkü araştırmacıya doğrudan ve güvenilir birincil veri sağlar ve dijital erişimi mümkündür.
