Soru:
Bir tarih öğrencisi, "Cumhuriyet Dönemi Türk mimarisinin gelişimi" konulu bir tez hazırlıyor. Araştırmasında, dönemin önemli yapılarının (örneğin, Ankara Gar Binası) orijinal mimari planlarına ve inşaat fotoğraflarına dijital ortamda ulaşmak istiyor. Bu tür görsel birincil kaynaklara ulaşmak için hangi türde dijital arşivleri taramalıdır? Bu arşivlere iki örnek veriniz ve öğrencinin arama yaparken kullanabileceği etkili bir stratejiyi açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, belirli bir tarihsel döneme ait görsel birincil kaynakların dijital olarak nerede bulunacağına ve nasıl aranacağına dair strateji geliştirmeyi gerektirir.
- ➡️ Adım 1: Doğru Dijital Arşiv Türlerini Belirleme: Öğrenci, resmi kurum arşivlerini ve uzmanlaşmış koleksiyonları hedeflemelidir. İki önemli örnek:
- 1. Resmi Kurum Arşivleri: Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Arşivi gibi kurumların dijital portalları.
- 2. Kütüphane ve Müze Dijital Koleksiyonları: Millî Kütüphane, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Taksim Atatürk Kitaplığı veya İstanbul Teknik Üniversitesi Kütüphanesi'nin dijital arşivleri. Ayrıca, Ankara Resim Heykel Müzesi gibi müzelerin arşivleri de görsel kaynak sunabilir.
- ➡️ Adım 2: Etkili Arama Stratejisi Geliştirme: Öğrenci, genel aramalar yerine hedefe yönelik arama yapmalıdır.
- Spesifik Anahtar Kelimeler Kullanma: Sadece "Ankara Gar" değil, "Ankara Gar mimari proje", "Ankara Gar inşaat fotoğrafları", "Ankara Gar planı" gibi daha spesifik terimler kullanmalıdır.
- Dönem ve Yapımcı Bilgisi ile Arama: Yapının mimarının adını (örneğin, "Şekip Akalın") ve inşa edildiği yaklaşık tarih aralığını (örneğin, 1935-1937) arama sorgusuna eklemek, sonuçları büyük ölçüde daraltacak ve istenen kaynağa ulaşma olasılığını artıracaktır.
✅ Öğrenci, bu strateji ile resmi ve uzmanlaşmış dijital arşivlerde, spesifik anahtar kelimeler ve filtreler kullanarak ihtiyaç duyduğu görsel birincil kaynaklara verimli bir şekilde ulaşabilir.
