Soru:
Bir tarih öğrencisi, Türk-İslam devletlerinde sosyo-ekonomik hayatın temelini oluşturan ve "ikta" olarak adlandırılan sistemi araştırmaktadır. Bu sisteme göre, devlete ait bir arazinin gelirinin, hizmet karşılığında bir askere veya devlet görevlisine verilmesi söz konusudur.
Buna göre, aşağıdaki soruları yanıtlayınız:
- a) İkta sisteminin devlete sağladığı en önemli iki fayda nedir?
- b) Bu sistemin ekonomik hayata katkısı ne olmuştur?
Çözüm:
💡 İkta sistemi, merkezi otoriteyi güçlendiren ve ekonominin düzenli işlemesini sağlayan bir yapıydı. Adım adım inceleyelim:
- ➡️ a Şıkkı için: Devlet hazineden maaş ödemeden, ikta gelirleri sayesinde büyük ve düzenli bir orduyu her an savaşa hazır halde besleyebiliyordu. Ayrıca, ülkenin her tarafına yayılan ikta sahipleri, bulundukları bölgenin güvenliğini ve devlet otoritesinin sürekliliğini sağlıyordu.
- ➡️ b Şıkkı için: Toprağın işlenmesi ve üretimin sürekliliği garanti altına alınıyordu. İkta sahibi, kendisine verilen toprakları işletmek ve verimli hale getirmek zorundaydı. Bu da tarımsal üretimi artırarek, hem yerel halkın hem de ordunun ihtiyaçlarının karşılanmasına katkıda bulunuyordu.
✅ Sonuç olarak; ikta sistemi, devlete askeri ve mali güç, ekonomiye ise üretim istikrarı sağlamıştır.
