Soru:
Türk-İslam devletlerinde, esnaf ve zanaatkârların oluşturduğu teşkilatlanmaya "Lonca" (Ahi Teşkilatı) denirdi. Bu teşkilatla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi, onun sosyo-ekonomik hayattaki sosyal işlevlerinden biridir?
- A) Üretilen malların kalitesini ve fiyatlarını denetlemek
- B) Üyelerine mesleki eğitim vermek ve çırak-kalfa-usta ilişkisini düzenlemek
- C) Şehirlerde yaşayan dul ve yetimlere yardım etmek, işsizlere iş bulmak
- D) Hammadde alımını ve üretim sürecini organize etmek
Çözüm:
⚖️ Loncaların hem ekonomik (mesleki) hem de sosyal işlevleri vardır. Soruda, özellikle sosyal işlevi sorulmaktadır. Sosyal işlev, toplumun genel refahına ve dayanışmasına yönelik faaliyetlerdir.
- ➡️ A Seçeneği: Bu, loncanın temel ekonomik işlevlerinden biridir. Standart ve kalite kontrolü piyasa düzeni için önemlidir.
- ➡️ B Seçeneği: Bu, hem mesleki (ekonomik) hem de bir nevi sosyal eğitim işlevi görse de, asıl odak noktası mesleki eğitim ve üretimdir.
- ➡️ C Seçeneği: Bu, doğrudan sosyal dayanışma ve yardımlaşma ile ilgilidir. Ahi teşkilatları, sadece bir meslek örgütü değil, aynı zamanda bir ahlak ve yardım kuruluşuydu. İşsizlere iş bulmak, fakirleri ve kimsesizleri korumak onların en önemli sosyal işlevlerindendi.
- ➡️ D Seçeneği: Bu, üretim sürecinin yönetimiyle ilgili olduğu için ekonomik bir işlevdir.
✅ Sonuç olarak, loncaların belirgin bir şekilde sosyal işlevi olan seçenek C'dir.
