Soru:
Bir araç doğu yönünde 240 metre yol alıp 40 saniye sonra, hemen ardından batı yönünde 160 metre yol alıp 20 saniye sonra duruyor. Buna göre aracın;
- a) Tüm hareket boyunca ortalama sürati kaç m/s'dir?
- b) Tüm hareket boyunca ortalama hızının büyüklüğü kaç m/s'dir?
Çözüm:
💡 Bu soruda yön bilgisi verildiği için hızı hesaplarken yönlere dikkat etmeliyiz. Doğuyu (+) pozitif, batıyı (-) negatif kabul edebiliriz.
- ➡️ a) Ortalama Sürat: Sürat = Toplam Yol / Toplam Zaman. Toplam Yol = 240 m (doğu) + 160 m (batı) = 400 metre. Toplam Zaman = 40 s + 20 s = 60 saniye. Ortalama Sürat = \( \frac{400}{60} \approx 6.67 \) m/s.
- ➡️ b) Ortalama Hızın Büyüklüğü: Hız = Toplam Yer Değiştirme / Toplam Zaman. Yer değiştirme, başlangıca göre son konumdur. Doğu yönündeki hareket +240 m, batı yönündeki hareket -160 m'dir. Toplam Yer Değiştirme = +240 + (-160) = +80 metre (yani başlangıç noktasının 80 m doğusunda). Ortalama Hızın Büyüklüğü = \( \frac{|80|}{60} \approx 1.33 \) m/s. (Yönü doğuya doğrudur.)
✅ Bu örnek, sürat ve hızın büyüklüklerinin de birbirinden farklı olabileceğini net bir şekilde göstermektedir.
