Soru:
Bir araç, doğu yönünde 2 saatte 120 km yol alıyor. Daha sonra aynı araç, batı yönünde 1 saatte 60 km yol alıyor.
- a) Aracın toplam aldığı yol kaç km'dir?
- b) Aracın toplam yer değiştirmesi kaç km'dir ve yönü nedir?
- c) Aracın sürati ve ortalama hızı nedir?
Çözüm:
💡 Bu soru, skaler (sürat, alınan yol) ve vektörel (hız, yer değiştirme) büyüklükler arasındaki farkı göstermektedir.
- ➡️ a) Alınan yol (Skaler): Toplam alınan yol = 120 km + 60 km = 180 km
- ➡️ b) Yer değiştirme (Vektörel): Yer değiştirme, başlangıç ve bitiş noktaları arasındaki en kısa mesafedir. Doğu yönünü (+) pozitif, batı yönünü (-) negatif alalım. Toplam yer değiştirme = +120 km + (-60 km) = +60 km (Doğu)
- ➡️ c) Sürat ve Hız:
Toplam süre = 2 saat + 1 saat = 3 saat
Sürat (Skaler) = Toplam yol / Toplam zaman = 180 km / 3 sa = 60 km/sa
Ortalama Hız (Vektörel) = Toplam yer değiştirme / Toplam zaman = (+60 km) / 3 sa = +20 km/sa (Doğu)
✅ Görüldüğü gibi sürat bir sayı ve birimle ifade edilirken (skaler), hız için bir yön belirtmek gerekir (vektörel).
