Soru:
Bir X elementi ile oksijen arasında oluşan iki farklı bileşikten;
- I. bileşikte %50 kütlece X vardır.
- II. bileşikte ise aynı miktar X ile birleşen oksijen kütlesi, I. bileşiktekinin 2 katıdır.
Buna göre, II. bileşiğin formülü \( XO_2 \) ise I. bileşiğin formülü nedir?
Çözüm:
💡 Katlı Oranlar Yasası'nı uygulayacağız.
- ➡️ II. bileşik \( XO_2 \) ise, burada X'in atom kütlesine \( A \) dersek, bileşiğin kütlesi \( A + 32 \) gram olur. X'in kütlece oranı = \( \frac{A}{A+32} \).
- ➡️ I. bileşikte %50 X var, yani \( \frac{A}{A + Oksijenin Kütlesi} = 0,5 \) → \( A = Oksijenin Kütlesi \). Yani I. bileşikteki oksijen kütlesi = \( A \) gram.
- ➡️ Soruda verilen: "Aynı miktar X ile birleşen oksijen kütlesi, II. bileşikte I. bileşiktekinin 2 katıdır." Yani II. bileşikteki oksijen kütlesi = \( 2 \times A \) gram. Fakat II. bileşik \( XO_2 \)'de oksijen kütlesi 32 gramdı. O halde \( 2A = 32 \) → \( A = 16 \) (X'in atom kütlesi).
- ➡️ I. bileşikte: X'ten 16 gram varsa, oksijen de 16 gram vardır (çünkü eşit kütledeler). Oksijenin atom sayısı = \( \frac{16}{16} = 1 \) mol O atomu. X'in atom sayısı = \( \frac{16}{16} = 1 \) mol X atomu.
- ➡️ O halde I. bileşiğin formülü \( XO \) olur.
✅ I. bileşiğin formülü: \( \mathbf{XO} \).
