Soru:
Bir tarih öğrencisi, Osmanlı İmparatorluğu'nda Lale Devri'ndeki sosyal yaşam değişikliklerini araştırmak istiyor. Bu araştırmayı yaparken izlemesi gereken 5T aşamasını, aşağıdaki tabloda verilen eksik bilgileri tamamlayarak gösteriniz.
| Aşama | Öğrencinin Yapması Gerekenler |
|---|
| 1. Tarama | ... |
| 2. Tasnif | ... |
| 3. Tahlil | ... |
| 4. Tenkit | ... |
| 5. Terkip (Sentez) | ... |
Çözüm:
Öğrenci, araştırmasını bilimsel bir şekilde yürütmek için 5T aşamasını sırayla uygulamalıdır. 💡 Her aşamada yapılacaklar şunlardır:
- ➡️ 1. Tarama: Konuyla ilgili kaynakları (dönemin seyahatnameleri, minyatürler, resmi belgeler, şairlerin eserleri vb.) bulmak için kütüphane kataloglarını ve dijital arşivleri tarar.
- ➡️ 2. Tasnif: Topladığı tüm belge ve bilgileri; "görsel kaynaklar", "yazılı kaynaklar", "birinci el kaynaklar", "ikinci el kaynaklar" gibi kategorilere ayırarak düzenler.
- ➡️ 3. Tahlil: Tasnif ettiği kaynakları detaylı bir şekilde inceler. Örneğin, bir minyatürdeki kıyafet detaylarını veya bir şairin dizelerindeki lale betimlemelerini yorumlayarak sosyal yaşama dair ipuçları arar.
- ➡️ 4. Tenkit: Kullandığı kaynakların iç tenkit (yazarın amacı, tarafgirliği) ve dış tenkit (belgenin orijinalliği, tarihi) yönlerini sorgulayarak bilgilerin güvenilirliğini test eder.
- ➡️ 5. Terkip (Sentez): Tüm analizlerden elde ettiği güvenilir bilgileri bir araya getirerek, Lale Devri'ndeki sosyal yaşamın nasıl değiştiğine dair kendi metnini (makale, ödev vb.) yazar ve bir sonuca ulaşır.
✅ Sonuç olarak, öğrenci bu beş aşamayı takip ederek konuyu sistematik ve güvenilir bir şekilde araştırmış olur.
