Soru:
Aşağıdaki cümlelerde yer alan pekiştirmelerden hangisi, kurallara uygun olarak yazılmıştır?
- A) Yemyeşil ormanın içinde çepeçevre dolaştık.
- B) Onun sapsağlam bir karakteri vardır.
- C) Güpgüzel bir manzarayla karşılaştık.
- D) Bütün eşyalar paramparça olmuştu.
Çözüm:
💡 Her bir seçenekteki pekiştirmenin yapısını ve ünsüz uyumlarını inceleyelim.
- ➡️ A) "çepeçevre": "çep" + "çevre". "p" sert sessizi, "ç" sert sessizinden önce gelmiş. Ünsüz benzeşmesine uygun. Yazım doğru.
- ➡️ B) "sapsağlam": "sap" + "sağlam". "p" sert sessizi, "s" sert sessizinden önce gelmiş. Ünsüz benzeşmesine uygun. Yazım doğru.
- ➡️ C) "Güpgüzel": "güp" + "güzel". "p" sert sessizi, "g" yumuşak sessizinden önce gelmiş. Ünsüz benzeşmesi kuralına aykırıdır. Bu nedenle yazım yanlıştır. Doğrusu "güpgüzel" değil, "güpgüzel"dir ("p", "g" ye dönüşemeyeceği için aslında bu pekiştirme yanlış kurulmuştur, doğrusu "güpegüzel" gibi farklı bir yapıda olabilir ancak standart kullanım "güpgüzel" şeklinde kabul edilmez).
- ➡️ D) "paramparça": "param" + "parça". "m" yumuşak sessizi, "p" sert sessizinden önce gelmiş. Ünsüz benzeşmesi kuralına aykırıdır. Yazım yanlıştır. Doğrusu "paramparça" değil, "paramparça"dır.
✅ Hem A hem de B seçeneklerindeki pekiştirmeler kurallara uygun yazılmıştır. Soru "hangisi" dediği için ve genellikle tek bir doğru cevap beklenir. En yaygın ve tartışmasız doğru kabul edilen, A seçeneğindeki "çepeçevre"dir. B seçeneğindeki "sapsağlam" da dilde yaygın kullanılan ve kurala uygun kabul edilen bir pekiştirmedir. Ancak kesin bir cevap gerekiyorsa, A seçeneği en net doğrudur.
