Soru:
"Sapsarı saçları ve ______ elbisesiyle hepimizi büyülemişti." cümlesinde boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilemez?
- A) mosmor
- B) kapkara
- C) pespembe
- D) masmavi
Çözüm:
💡 Boşluğa gelemeyecek olan pekiştirmeyi bulmak için, pekiştirme kurallarını ve anlam bütünlüğünü göz önünde bulunduralım.
- ➡️ Birinci adım: Pekiştirme sözcüklerinin yapısını hatırlayalım. "sapsarı" örneğinde olduğu gibi, pekiştirme ekleri (sap-) sözcüğe bitişik yazılır ve "s, m, r, p" harflerinden biriyle oluşturulur.
- ➡️ İkinci adım: Seçenekleri yapısal olarak inceleyelim.
- A) mosmor → "mos" + "mor" → "s" pekiştirme harfi. Yapısal olarak doğru.
- B) kapkara → "kap" + "kara" → "p" pekiştirme harfi. Yapısal olarak doğru.
- C) pespembe → "pes" + "pembe" → "s" pekiştirme harfi. Yapısal olarak doğru.
- D) masmavi → "mas" + "mavi" → "s" pekiştirme harfi. Yapısal olarak doğru.
Tüm seçenekler yapısal olarak kurallıdır.
- ➡️ Üçüncü adım: Anlam bakımından inceleyelim. Cümlede "sapsarı saçlar" ve bir "elbise"den bahsediliyor. "Mosmor" (çok mor, morarmış), genellikle bir renk tonu olarak kullanılabilir ancak "elbise" ile kullanımında yapısal bir yanlışlık olmasa da, diğer renkler kadar yaygın veya uyumlu bir ifade olmayabilir. Ancak soru "getirilemez"i vurguluyor. Asıl kritik nokta, "kapkara" ifadesidir. "Kara" sözcüğü, "siyah" anlamında kullanılır ve "kapkara" doğru bir pekiştirmedir. Fakat bu soruda hileli bir detay vardır. "Pespembe", "masmavi", "sapsarı" birer renk ismidir. "Kapkara" da bir renk ismidir. Ancak, "mosmor" ifadesi genellikle "morarmak" fiilinden türediği için "çürümüş, darbe almış" anlamını da çağrıştırabilir ve bir elbise rengi olarak diğerleri kadar nötr/normal bir kullanım değildir. Bu nedenle, "elbise" ile en az uyumlu olan "mosmor" seçeneğidir.
✅ Sonuç: Anlam ve bağlam uyumu göz önüne alındığında, boşluğa getirilemeyecek olan seçenek A) mosmor'dur.
