Soru:
"Kuşlar gökyüzünde süzülüyordu." cümlesindeki "süzülüyordu" fiilini geçişlilik açısından değerlendiriniz. Cümleye bir nesne eklenebilir mi? Eklenemez mi? Neden?
Çözüm:
🌟 Bu soruda fiilin yapısını ve anlamını dikkate almalıyız.
- ➡️ 1. Adım: Fiili Belirle → "süzülüyordu"
- ➡️ 2. Adım: Nesne Sorusu Sor → Fiile "Neyi süzülüyordu?", "Kimi süzülüyordu?" veya "Ne süzülüyordu?" diye soralım.
- ➡️ 3. Adım: Cevabı Değerlendir → Bu soruların hiçbirine cümle içinden veya dışından anlamlı bir cevap veremeyiz. "Kuşlar havayı süzülüyordu" gibi bir kullanım dilbilgisi ve anlam bakımından doğru değildir. "Süzülmek" fiili, bir nesne ile kullanılamaz.
- ➡️ 4. Adım: Karar Ver → Fiil, nesne almadığı ve nesneye ihtiyaç duymadığı için geçişsizdir.
✅ Sonuç: "süzülüyordu" fiili geçişsizdir çünkü bir nesne ile tamamlanamaz.