Soru:
"Anlarsa anlasın, ben bu sırrı kimseye söylemem." cümlesini şartlı birleşik cümle yapısına uygun olarak inceleyiniz. Cümlenin ögelerini ve şart ilişkisini belirleyiniz.
Çözüm:
💡 Bu cümlede, "-sa" eki bir olasılık/şart durumu yaratmaktadır. Şartlı birleşik cümlelerde yan cümle (şart cümlesi) her zaman temel cümlenin gerçekleşmesi için bir koşuldur.
- ➡️ 1. Adım: Yan Cümleyi (Şart Cümlesi) Bulma: "Anlar-sa anlasın" ifadesi, "-sa" eki aldığı için şart cümlesidir. Burada "anlamak" eyleminin gerçekleşme ihtimali vurgulanmıştır.
- ➡️ 2. Adım: Temel Cümleyi Bulma: "Ben bu sırrı kimseye söylemem." ifadesi, şart cümlesine bağlı olan ana yargıyı, yani temel cümleyi oluşturur.
- ➡️ 3. Adım: İlişkiyi Analiz Etme: Bu cümledeki ilişki şudur: "Eğer anlarsa (bile), yine de ben bu sırrı kimseye söylemem." Temel cümlenin gerçekleşmesi (sırrı söylememe), yan cümlenin gerçekleşmesine (anlamasına) bağlı değildir, aksine ondan bağımsızdır. Bu, şart cümlelerinin bir türüdür.
✅ Sonuç: Cümle, "-sa" eki almış bir yan cümle ("Anlarsa anlasın") ve ona bağlı bir temel cümleden ("ben bu sırrı kimseye söylemem") oluşan bir şartlı birleşik cümledir.
