Çözümlü Örnek 2
Soru:
"Bir handa, yorgun argın, tükenmiş bir yolcu gibi / Uyuyor gölgesi bir sonsuz uykuya dalmış" (Cenap Şahabettin)
Yukarıdaki beyitte Servet-i Fünun dil anlayışının hangi özelliği öne çıkmaktadır? Açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, bir metin üzerinden dönemin dil özelliklerini yorumlamamızı istiyor. Çözüm adımlarını takip edelim:
- ➡️ Birinci Adım: Beyitte kullanılan sözcüklere dikkat edelim. "Handa", "yorgun argın", "tükenmiş" gibi ifadeler günlük dilde çok sık kullanılan sözcükler değildir. Özellikle "hand" (Farsça: han, konaklama yeri) sözcüğü, dönemin Arapça ve Farsça kelimelere olan yatkınlığını gösterir.
- ➡️ İkinci Adım: Anlatım tarzına bakalım. "Sonsuz uyku" ifadesi, "ölüm" yerine kullanılmış sanatlı, dolaylı ve ağırbaşlı bir anlatımdır. Bu, Servet-i Fünun'un gündelik ve sıradan ifadelerden kaçınarak, daha şiirsel ve kapalı bir anlatımı tercih ettiğinin göstergesidir.
- ➡️ Üçüncü Adım: Bu iki özellik birleştirildiğinde, beyitte öne çıkan temel özellik, yabancı kökenli sözcüklerle yüklü, günlük dilde kullanılmayan, sanatlı ve dolaylı bir anlatım olarak özetlenebilir.
✅ Sonuç: Cenap Şahabettin'in bu beyiti, Servet-i Fünun'un ağır ve süslü dil anlayışının tipik bir örneğidir.
