Çözümlü Örnek 4
Soru:
Servet-i Fünun şair ve yazarlarının, "ağır dil" kullanmalarının sebepleri arasında aşağıdakilerden hangisi en az etkili olmuştur?
- A) "Sanat, sanat içindir" ilkesini benimsemeleri
- B) Dönemin siyasi baskılarından kaçarak sembolik bir anlatım geliştirmek istemeleri
- C) Eserlerini halka değil, aydın bir zümreye hitap edecek şekilde yazmaları
- D) Türkçenin sadeleşmesi ve öz Türkçe kullanımı yaygınlaştırmak istemeleri
Çözüm:
💡 Bu soru, ağır dil kullanımının nedenlerini ve bu nedenler arasından en az etkili olanı bulmamızı istiyor. Mantıklı bir şekilde ele alalım:
- ➡️ Birinci Adım: Her bir seçeneğin tarihsel ve edebî bağlamdaki yerini düşünelim.
- ➡️ İkinci Adım: Seçenekleri değerlendirelim:
- A) "Sanat, sanat içindir" ilkesi, estetik kaygıyı ön planda tutar. Bu da doğal olarak sanatlı, süslü ve dolayısıyla ağır bir dil kullanımını teşvik eder. Etkilidir.
- B) II. Abdülhamid döneminin baskıcı yönetimi, yazarların açıkça siyasi konuları işlemesini zorlaştırmıştır. Bu da onları, anlamı gizleyen, kapalı, sembolik ve ağır bir dil kullanmaya itmiştir. Etkilidir.
- C) Hedef kitlenin aydın bir zümre olması, dilin de bu kesimin anlayabileceği karmaşık ve yabancı kökenli sözcüklerle dolu olmasına yol açmıştır. Etkilidir.
- D) Türkçenin sadeleşmesi ve öz Türkçe kullanımı, Servet-i Fünun'dan sonraki Millî Edebiyat akımının temel hedefidir. Servet-i Fünun ise tam tersi bir yönde, dili daha da ağırlaştırmıştır. Bu nedenle bu amaç, onların dil anlayışıyla çelişir.
- ➡️ Üçüncü Adım: "En az etkili" olan, hatta hiç etkisi olmayan, tam tersi bir amacı ifade eden seçenek D'dir.
✅ Sonuç: Servet-i Fünun yazarlarının ağır dil kullanmalarında en az etkili olan faktör, D seçeneğinde belirtilen "Türkçenin sadeleşmesi ve öz Türkçe kullanımı yaygınlaştırmak istemeleri"dir.
