Soru:
Aşağıdaki iki cümleyi okuyunuz. Hangi cümlenin Realizm, hangisinin Natüralizm anlayışına daha yakın olduğunu belirleyiniz. Gerekçelerinizi açıklayınız.
Cümle 1: "Adam, geçim sıkıntısı ve toplumun ona biçtiği rol nedeniyle dürüstlüğünden ödün vermek zorunda kaldı."
Cümle 2: "Adam, babasından miras aldığı hırsızlık eğilimi ve içinde bulunduğu sefil çevrenin etkisiyle, kaçınılmaz bir şekilde suça sürüklendi."
Çözüm:
💡 Bu iki cümle, aynı olayı (birinin suça bulaşması) iki farklı bakış açısıyla yorumluyor. Aradaki ince farkı yakalamalıyız.
- ➡️ Birinci Adım - Cümle 1'i İnceleyelim: Bu cümlede karakterin suça yönelmesi, "geçim sıkıntısı" ve "toplumun biçtiği rol" gibi sosyolojik ve ekonomik nedenlere bağlanmıştır. Karakter, bu koşullar karşısında "zorunda kalmıştır". Bu, Realizm'in tipik yaklaşımıdır: İnsan davranışlarını, içinde yaşadığı toplumsal ve ekonomik çevreyle açıklamak.
- ➡️ İkinci Adım - Cümle 2'yi İnceleyelim: Bu cümlede ise suçun nedeni çift yönlüdür. Bir yanda "babasından miras alınan hırsızlık eğilimi" yani soyaçekim/kalıtım, diğer yanda "içinde bulunduğu sefil çevre". En kritik kelime ise "kaçınılmaz bir şekilde" ifadesidir. Bu ifade, güçlü bir determinizm (yazgıcılık) vurgusudur. Karakter, bu iki gücün (kalıtım + çevre) bir kurbanıdır ve sonuç "kaçınılmaz"dır. Bu da Natüralizm'in temelidir.
- ➡️ Üçüncü Adım - Karar Verelim: Realizm'de karakterler çevrelerinin ürünüdür ama hala bir "irade" veya "tercih" izi vardır ("zorunda kaldı"). Natüralizm'de ise karakter, bir deney hayvanı gibi, kontrolü dışındaki güçlerin ("soyaçekim" ve "kaçınılmaz çevre") pasif bir nesnesidir.
✅ Sonuç: Cümle 1, açıklamasını daha çok sosyo-ekonomik koşullara dayandırdığı için Realizm anlayışına daha yakındır. Cümle 2 ise hem kalıtım (soyaçekim) hem de çevre faktörünü "kaçınılmaz" bir sonucun parçası olarak sunduğu için Natüralizm anlayışına daha yakındır.
