Soru:
"Deterjanlı Realizm" olarak da adlandırılan Natüralizm akımının temsilcilerinden Émile Zola, "Deneysel Roman" adlı eserinde edebiyatı hangi bilim dalıyla ilişkilendirerek temellendirmiştir? Bu yaklaşım, Realizm'den nasıl bir noktada ayrılır? Açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, Natüralizm'in bilimle olan doğrudan bağını ve Realizm'den kopuş noktasını anlamamızı istiyor.
- ➡️ Birinci Adım - İlişki Kurulan Bilim Dalı: Émile Zola, "Deneysel Roman" adlı kuramsal eserinde edebiyatı, ünlü fizyolog Claude Bernard'ın tıp alanında kullandığı deneysel yöntemle ilişkilendirir. Ona göre roman yazarı da bir bilim insanı gibi davranmalıdır.
- ➡️ İkinci Adım - Yöntemin İşleyişi: Zola'ya göre yazar, toplumu bir laboratuvar, karakterleri ise bu laboratuvardaki denekler olarak görmelidir. Yazar, karakterlerini belirli bir kalıtımsal ve sosyal ortama yerleştirir ve bu koşulların onların kaderini nasıl belirlediğini (determinizm) gözlemler ve kaydeder.
- ➡️ Üçüncü Adım - Realizm'den Ayrılan Nokta: Realist yazar, genel olarak gözlem yaparak toplumu ve insanı "olduğu gibi" anlatır. Natüralist yazar ise gözleme ek olarak, bir deney yapar. Karakterlerinin davranışlarını, onları etkileyen içgüdü, soyaçekim ve çevre gibi faktörleri kontrollü bir şekilde inceleyerek ortaya koyar. Bu, Natüralizm'in Realizm'den en belirgin şekilde ayrıldığı noktadır.
✅ Sonuç olarak, Zola edebiyatı tıp ve fizyoloji ile ilişkilendirmiş, Realizm'in gözlemci tutumuna karşılık Natüralizm'de deneysel ve belirlenimci (determinist) bir yöntem benimsemiştir.
