Soru:
Bir araştırmacı, bitkilerdeki bir hastalık direnç genini, geleneksel melezleme yöntemi yerine genetik mühendisliği ile başka bir bitki türüne aktarmayı tercih ediyor. Genetik mühendisliğinin bu bağlamda geleneksel melezlemeye göre sağladığı 3 avantajı yazınız ve kısaca açıklayınız.
Çözüm:
💡 Genetik mühendisliği, istenen özelliğin aktarılmasında çok daha hassas ve hızlı bir yöntem sunar.
- ➡️ 1. Avantaj - Zaman ve Nesil Tasarrufu: Geleneksel melezlemede, istenen gen kombinasyonuna sahip bireyi elde etmek için çok sayıda geriye melezleme yapmak ve birçok nesil beklemek gerekir (5-10 yıl). Genetik mühendisliği ile bu süreç birkaç aya indirgenebilir, çünkü doğrudan istenen gen aktarılır.
- ➡️ 2. Avantaj - Sınırsız Gen Havuzu: Geleneksel melezleme yalnızca çiftleşebilen (akraba) türler arasında yapılabilir. Genetik mühendisliği ise gen havuzunu tüm canlılar alemine açar. Bir bakteriden, bir hayvandan veya tamamen farklı bir bitkiden gen alınıp bir bitkiye aktarılabilir (Örneğin, bir bakteriden alınan Bt geninin mısıra aktarılması).
- ➡️ 3. Avantaj - Hedeflenmiş ve Kontrollü Değişiklik: Melezlemede, ebeveynlerin tüm kromozom setleri birleştiği için, istenmeyen birçok gen de (örneğin düşük verim veya kötü tat ile ilişkili genler) yavruya geçebilir. Genetik mühendisliğinde ise sadece tek ve spesifik bir gen aktarılır, böylece organizmanın diğer tüm özellikleri korunur.
✅ Sonuç olarak, genetik mühendisliği; hız, genetik materyal kaynağının çeşitliliği ve değişiklik üzerindeki hassas kontrol açılarından geleneksel yöntemlere göre belirgin avantajlara sahiptir.
