Soru:
Bir genetik mühendisi, insülin üretimi için bir bakteri hücresine insan insülin genini aktarmak istiyor. Bu süreçte kullanılan temel yöntem ve araçlar nelerdir? Aşağıdaki adımları sırasıyla açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu süreç rekombinant DNA teknolojisinin klasik bir örneğidir. Adımlar şu şekildedir:
- ➡️ 1. Adım - Genin İzolasyonu: İnsan DNA'sından insülin geni kesilerek çıkarılır. Bu işlem için restriksiyon enzimleri kullanılır.
- ➡️ 2. Adım - Vektörün Hazırlanması: Taşıyıcı olarak kullanılacak bakteri plazmidi, aynı restriksiyon enzimi ile kesilir. Böylece gen ve plazmidin uçları birbirine uyumlu hale gelir.
- ➡️ 3. Adım - DNA'nın Birleştirilmesi: İnsülin geni, kesilmiş plazmidin içine yerleştirilir. Bu birleştirme işlemi DNA ligaz enzimi ile yapıştırılarak gerçekleştirilir. Ortaya çıkan yapıya "rekombinant DNA" denir.
- ➡️ 4. Adım - Transformasyon: Rekombinant plazmid, konakçı bakteri hücresine aktarılır (transformasyon).
- ➡️ 5. Adım - Seçim ve Üretim: Plazmidi almış başarılı bakteriler seçilir ve uygun bir ortamda çoğaltılır. Bakteri çoğaldıkça, insan insülin geni ifade edilir ve insülin proteini üretilir.
✅ Sonuç olarak, bu yöntemle bakteriler, ticari ölçekte insülin üreten birer biyoreaktöre dönüştürülmüş olur.
