Soru:
Karbon elementinin bilinen üç allotropu grafit, elmas ve fullerenlerdir. Fullerenlerin keşfi 1985 yılında Harold Kroto, Robert Curl ve Richard Smalley tarafından yapılmıştır. Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi fullerenler için yanlıştır?
- A) Yapıları küre, silindir veya elips şeklinde olabilir.
- B) En yaygın türü, 60 karbon atomundan oluşan C60'tır.
- C) Karbon atomları arasında yalnızca tekli bağlar (sigma bağları) bulunur.
- D) Grafit ve elmasa göre daha iyi birer elektrik iletkenidirler.
Çözüm:
💡 Bu soruyu çözmek için fullerenlerin temel özelliklerini iyi bilmemiz gerekiyor. Seçenekleri tek tek inceleyelim.
- ➡️ A Seçeneği: Fullerenler, karbon atomlarının kapalı kafes yapılar oluşturduğu moleküllerdir. C60 (futbol topu şeklinde), C70 (elips şeklinde) ve karbon nanotüpler (silindir şeklinde) bu ailenin üyeleridir. Bu ifade doğru.
- ➡️ B Seçeneği: En bilinen ve en kararlı fulleren türü, 60 karbon atomunun beşgen ve altıgenlerden oluşan bir yapıda birleşmesiyle meydana gelen C60'tır (Buckminsterfullerene). Bu ifade doğru.
- ➡️ C Seçeneği: Fullerenlerin yapısında, karbon atomları arasında hem tekli (sigma) hem de çift bağlar (pi bağları) bulunur. Bu pi bağlarının delokalize olması, onlara bazı iletkenlik özellikleri kazandırır. Yapılarında "yalnızca" tekli bağlar olduğu iddiası yanlıştır.
- ➡️ D Seçeneği: Elmas bir yalıtkan, grafit ise bir iletkendir. Fullerenler, grafit kadar iyi olmasa da, elmastan çok daha iyi elektrik iletkenliğine sahiptir. Bu ifade genel olarak doğru kabul edilir.
✅ Sonuç olarak, yanlış ifadeyi içeren seçenek C'dir.
