Soru:
Lozan Barış Antlaşması'nın aşağıdaki maddelerinden hangisi, Türkiye'nin tam bağımsızlığını ve egemenlik hakkını pekiştiren en önemli adımlardan biri olarak kabul edilir?
- A) Boğazların yönetiminin uluslararası bir komisyona bırakılması
- B) Kapitülasyonların kesin olarak kaldırılması
- C) Osmanlı borçlarının Türkiye ile Osmanlı'dan ayrılan devletler arasında paylaştırılması
- D) Yabancı okulların Türk kanunlarına tabi olması
Çözüm:
💡 Bu soruda, Lozan'da alınan ve Türkiye'nin egemenliğini doğrudan güçlendiren kararları bilmek gerekiyor. Öncelikle seçenekleri tek tek inceleyelim.
- ➡️ A Seçeneği: Boğazların uluslararası komisyon tarafından yönetilmesi, tam egemenlik lehine bir durum değildir. Bu madde, 1936 Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile değiştirilmiştir.
- ➡️ B Seçeneği: Kapitülasyonlar, yabancı uyruklulara tanınan ekonomik ve hukuki ayrıcalıklardı. Bunların tamamen kaldırılması, Türkiye'nin ekonomik ve hukuki bağımsızlığını kazanması anlamına gelir. Bu, tam bağımsızlık yolunda en kritik adımlardan biridir.
- ➡️ C Seçeneği: Osmanlı borçlarının paylaştırılması mali bir düzenlemedir, ancak bağımsızlığın sembolü olarak B seçeneği kadar doğrudan ve güçlü değildir.
- ➡️ D Seçeneği: Yabancı okulların denetimi önemli bir egemenlik adımıdır, ancak kapsamı kapitülasyonların kaldırılması kadar geniş ve köklü değildir.
✅ Sonuç olarak, kapitülasyonların kaldırılması, yüzyıllardır süren bir bağımlılığın sona ermesi demektir ve bu nedenle en doğru cevap B seçeneğidir.
