Soru:
9. yüzyılda yaşamış, "Suverü'l-Ekâlim" (İklimlerin Görünüşü) adlı eseriyle tanınan ve ilk Türk-İslam coğrafyacısı kabul edilen bilim insanı kimdir? Bu bilim insanının coğrafyaya yaptığı iki önemli katkıyı yazınız.
Çözüm:
💡 Bu soruyu çözmek için ilk Türk-İslam coğrafyacılarını ve onların temel eserlerini hatırlamalıyız.
- ➡️ İlk adım: Soruda bahsedilen dönem 9. yüzyıldır ve "Suverü'l-Ekâlim" eseri bir ipucudur. Bu eser, dünyanın bilinen kısımlarını iklimlere (ekâlim) ayırarak anlatmıştır.
- ➡️ İkinci adım: Bu eserin yazarı, Abbasiler döneminde yaşamış, Türk asıllı bir bilgindir. Halife Mem'un da hizmetinde bulunmuştur. Bu özelliklere sahip en ünlü isim Hârizmî'dir. Tam adı Ebû Ca'fer Muhammed bin Mûsâ el-Hârizmî'dir.
- ➡️ Üçüncü adım: Hârizmî'nin coğrafyaya katkıları şunlardır:
- Batlamyus'un Coğrafya kitabını düzeltmek ve geliştirmek.
- Dünyanın ilk detaylı haritalarından birini (yıldız haritaları da dahil) çizmek.
✅ Sonuç: İlk Türk-İslam coğrafyacısı Hârizmî'dir. Katkıları; Batlamyus'un çalışmalarını revize etmesi ve dünyanın erken dönem detaylı haritalarını yapmasıdır.
