Çözümlü Örnek 1
Soru:
Bir öğrenci, sempatik ve parasempatik sinir sistemlerinin etkilerini karşılaştıran bir tablo hazırlıyor. Aşağıdaki organ/fonksiyonlardan hangisinde bu iki sistem zıt etki göstermez?
- A) Kalp atış hızı
- B) Göz bebeği
- C) Tükürük bezleri
- D) Ter bezleri
Çözüm:
💡 Bu soruyu çözmek için sempatik ve parasempatik sistemlerin her bir organda nasıl bir etki yarattığını hatırlamamız gerekiyor. Zıt etki göstermeyen sistem, yani her iki sistemin de aynı yönde etki ettiği durumu bulmalıyız.
- ➡️ Kalp atış hızı: Sempatik sistem artırır, parasempatik sistem azaltır. ZIT ETKİ.
- ➡️ Göz bebeği: Sempatik sistem genişletir (midriyazis), parasempatik sistem daraltır (miyozis). ZIT ETKİ.
- ➡️ Tükürük bezleri: Sempatik sistem koyu kıvamlı tükürük salgılatır, parasempatik sistem bol ve sulu tükürük salgılatır. Salgılamanın kendisi her ikisinde de olur ancak niteliği farklıdır. Genel olarak zıt etki olarak kabul edilir.
- ➡️ Ter bezleri: Ter bezleri sempatik sinir sistemi tarafından uyarılır ve terleme artar. Parasempatik sistemin ter bezleri üzerinde doğrudan bir etkisi yoktur. Yani burada bir zıtlık söz konusu değildir.
✅ Sonuç olarak, ter bezleri üzerinde parasempatik sistem etkisiz olduğu için zıt etki gözlemlenmez. Doğru cevap D seçeneğidir.
