Geometrik Şekiller Nedir?
Geometri, etrafımızdaki dünyayı anlamamızı sağlayan bir matematik dalıdır. Bu dünyanın yapı taşları ise geometrik şekillerdir. Nokta, çizgi, açı gibi temel kavramlardan yola çıkarak düzlemsel ve uzaysal şekilleri oluştururuz.
Temel Kavramlar
Geometrik şekilleri anlamak için önce bazı temel kavramları bilmemiz gerekir:
- Nokta: Boyutu yoktur. Sadece bir konumu belirtir. İsimlendirilirken büyük harf kullanılır: A noktası, B noktası gibi.
- Doğru: İki ucu sınırsız, düz bir çizgidir. Küçük harfle veya üzerindeki iki nokta ile isimlendirilir: d doğrusu veya AB doğrusu.
- Işın: Bir ucu sınırsız, diğer ucu bir noktada sabit olan doğru parçasıdır. [AB ışını şeklinde gösterilir.
- Doğru Parçası: İki ucu da belirli olan, sınırlı düz çizgidir. [AB] şeklinde gösterilir.
- Açı: Başlangıç noktaları aynı olan iki ışının oluşturduğu geometrik şekildir. Ölçü birimi derece'dir ve "°" sembolü ile gösterilir.
Düzlemsel (İki Boyutlu) Şekiller
Düzlem üzerinde çizilebilen, eni ve boyu olan ancak kalınlığı (derinliği) olmayan şekillerdir.
1. Çokgenler
Düzlemde, birbirine eşit uzunluktaki doğru parçalarının (kenarların) ardışık olarak birleşmesiyle oluşan, kapalı şekillere çokgen denir. İsimleri kenar sayılarına göre belirlenir.
- Üçgen: 3 kenarı ve 3 açısı vardır. Açılarına ve kenarlarına göre çeşitleri bulunur (Eşkenar, İkizkenar, Çeşitkenar, Dik, Dar, Geniş Açılı).
- Dörtgen: 4 kenarı ve 4 açısı vardır. Kare, dikdörtgen, paralelkenar, eşkenar dörtgen, yamuk gibi önemli türleri vardır.
- Beşgen, Altıgen, Yedigen... Kenar sayıları artarak devam eder.
2. Çember ve Daire
Düzlemde sabit bir noktadan (O merkez) eşit uzaklıktaki noktaların oluşturduğu kapalı eğriye çember denir. Çemberin içini de dolduran şekle ise daire adı verilir.
- Yarıçap (r): Çemberin merkezi ile çember üzerindeki herhangi bir noktayı birleştiren doğru parçası.
- Çap (R): Merkezden geçen ve uç noktaları çember üzerinde bulunan doğru parçası. Çap, yarıçapın 2 katıdır (R = 2r).
Uzaysal (Üç Boyutlu) Cisimler (Katı Cisimler)
Eni, boyu ve aynı zamanda derinliği (yüksekliği) olan cisimlerdir. Düzlemsel şekillerin uzayda birleşmesiyle oluşurlar.
1. Prizmalar
İki eş ve paralel yüz (taban) ile bu yüzleri birleştiren
