Sevgili öğrenciler, bazen büyük sayılardan çıkarma işlemi yaparken birler basamağındaki sayı yeterli olmayabilir. İşte o zaman onluk bozmak gerekir. Bu, çok kolay bir yöntemdir!
Elimizdeki onluğu (yani 10'u) 10 tane bire çevirmeye onluk bozma denir. Böylece birler basamağındaki sayıyı büyütmüş oluruz.
İşlemi yaparken her zaman önce birler basamağını, sonra onlar basamağını çıkarırız.
Sonuç: İki basamağı yan yana yazarız. Onlar basamağı: 2, Birler basamağı: 5. Cevap: 25
Cevap: 27
Önemli Hatırlatma: Onluk bozduğumuz için üstteki sayının onlar basamağını her zaman 1 eksiltmeyi unutmamalıyız!
Soru 1: Elif'in 42 tane boya kalemi vardı. 17 tanesini arkadaşına verdi. Geriye kaç boya kalemi kalmıştır? İşlemi onluk bozarak yapınız.
a) 25
b) 35
c) 15
Cevap: a) 25
Çözüm: 42 - 17 işlemini yaparken birler basamağındaki 2'den 7 çıkmaz. Bu yüzden onluk bozmalıyız. 4 onluktan 1 onluk alırız, bu da 10 birlik eder. 2 birlik + 10 birlik = 12 birlik. 12 - 7 = 5 birlik. Kalan 3 onluktan 1 onluk çıkarırız: 3 - 1 = 2 onluk. Sonuç 2 onluk 5 birlik, yani 25'tir.
Soru 2: Bir sınıfta 36 öğrenci vardır. 19 öğrenci tiyatro kulübüne katıldığına göre tiyatro kulübüne katılmayan kaç öğrenci vardır?
a) 27
b) 17
c) 15
Cevap: b) 17
Çözüm: 36 - 19 işlemini yapalım. 6'dan 9 çıkmadığı için onluk bozarız. 3 onluğun 1 onluğunu alırız, 10 birlik olur. 6 + 10 = 16 birlik. 16 - 9 = 7 birlik. Kalan 2 onluktan 1 onluk çıkarırız: 2 - 1 = 1 onluk. Sonuç 1 onluk 7 birlik, yani 17'dir.
Soru 3: Bir manav 51 tane elmanın önce 13 tanesini, sonra da 15 tanesini sattı. Geriye kaç elma kalmıştır?
a) 23
b) 33
c) 36
Cevap: a) 23
Çözüm: Önce toplam kaç elma satıldığını bulalım: 13 + 15 = 28. Sonra kalan elma sayısını bulmak için 51 - 28 işlemini yapalım. 1'den 8 çıkmaz, onluk bozarız. 5 onluğun 1 onluğu (10 birlik) alınır. 1 + 10 = 11 birlik. 11 - 8 = 3 birlik. Kalan 4 onluktan 2 onluk çıkar: 4 - 2 = 2 onluk. Sonuç 23'tür.