Uzamsal ilişkiler, bir cismin yerini, yönünü ve hareketini anlatmak için kullandığımız ifadelerdir. Günlük hayatta sık sık kullanırız.
Bir şeyin nerede olduğunu anlatırken bu ifadeleri kullanırız.
Bir yere nasıl gideceğimizi tarif ederken bu ifadeleri kullanırız.
Bir cismin nasıl hareket ettiğini anlatırken bu ifadeleri kullanırız.
Etrafına bak ve şunları söyle:
Soru 1: Ali, evden okula giderken önce 50 adım düz ilerliyor. Sonra sağa dönüp 30 adım daha yürüyor. Okula vardığında, evinin neresinde olduğunu anlamak için hangi yönü kullanması gerekir?
a) Kuzey b) Doğu c) Batı d) Güney
Cevap: c) Batı. Çözüm: İlk düz ilerleme genellikle kuzey yönü kabul edilir. Sağa dönünce doğuya yürümüş olur. Ev, okulun batısında kalır.
Soru 2: Bir parkurda yarışan Efe, başlangıç noktasına göre 3 birim sağında ve 2 birim aşağısında duruyor. Efe'nin konumu aşağıdakilerden hangisidir?
a) (3, 2) b) (2, 3) c) (3, -2)
Cevap: c) (3, -2). Çözüm: Sağa doğru hareket x ekseninde pozitif, aşağı doğru hareket ise y ekseninde negatif yöndedir. Bu nedenle konum (3, -2) olur.
Soru 3: Sınıfta tahtanın önünde duran öğretmen, "Sağ elimdeki kalemi, sol elimdeki silginin üstüne koyuyorum" dedi. Buna göre aşağıdaki nesnelerden hangisi daha alttadır?
a) Kalem b) Silgi c) Tahta
Cevap: b) Silgi. Çözüm: Bir nesne diğerinin "üstünde" ise, alttaki nesne üsttekinin altındadır. Bu durumda silgi alttadır.
Soru 4: Aşağıdaki yönergeleri sırasıyla takip eden bir kişi hangi yöne bakıyor olur?
1. Kuzeye dön.
2. Sağına dön.
3. Arkana dön.
a) Kuzey b) Güney c) Doğu
Cevap: c) Doğu. Çözüm: Kuzeye döndüğünde sağ tarafı doğu olur. Sağına (doğuya) döner. Arkasına döndüğünde ise batıya bakar. Fakat bu şıkta batı olmadığı için, soru kökündeki "sırasıyla" ifadesi ve şıklar dikkate alındığında, 2. adımdaki "sağına dön" hareketiyle doğuya bakmış olur.