6. sınıf Bağlaç nedir? Cümledeki görevi nedir?

Question

Bağlaçların ne olduğunu genel olarak anlıyorum ama tam olarak ne işe yaradıklarını karıştırıyorum. Mesela "ile, ve, ama" gibi bağlaçları cümlede nasıl kullanacağımı ve onlar olmadan cümlenin nasıl değiştiğini öğrenmek istiyorum.

Answer 1

Bağlaç Nedir?

Bağlaçlar, cümleleri, sözcükleri veya sözcük gruplarını birbirine bağlayan kelimelerdir. Kendi başlarına bir anlamı yoktur; ancak bağladıkları ögeler arasında anlam ilişkisi kurarlar. Bağlaçların en önemli özelliği, cümlenin ögeleri arasında (özne, nesne, yüklem gibi) yer almamalarıdır.

Bağlaçların Cümledeki Görevi

Bağlaçların temel görevi, benzer veya birbiriyle ilişkili düşünceleri birleştirerek daha akıcı ve anlamlı cümleler kurmamızı sağlamaktır. Cümleleri ve kelimeleri birbirine "ekleme" görevi görürler.

Sık Kullanılan Bağlaçlar ve Örnekler

İşte en çok kullanılan bağlaçlardan bazıları:

• Ve: Eşit değerdeki kelime ve cümleleri bağlar.
  • Kalem ve defter aldım.
  • Ders çalıştım ve kitap okudum.
• İle / -le, -la: "Ve" anlamında kullanılır, genellikle isimleri bağlar.
  • Elma ile armut yedik.
  • Annemle alışverişe çıktık.
• Ama / Fakat: Karşıtlık, zıtlık bildirir.
  • Dışarı çıkmak istiyorum ama yağmur yağıyor.
  • Çok çalıştı fakat başaramadı.
• Çünkü: Neden, sebep bildirir.
  • Eve erken geldim çünkü hastaydım.
• Veya / Ya da: Seçenek, alternatif sunar.
  • Çay veya kahve içebilirsin.
  • Sinemaya ya da tiyatroya gideceğiz.
• Ancak: "Ama" anlamında zıtlık bildirebilir veya "sadece" anlamına gelebilir.
  • Onu aradım ancak evde yoktu. (Zıtlık)
  • Bu işi ancak sen yapabilirsin. (Sadece)

Bağlaçları Nasıl Ayırt Ederiz?

Bir kelimenin bağlaç olup olmadığını anlamak için şu yöntemi kullanabilirsiniz:

• Cümleden çıkardığınızda cümlenin anlamı bozulmuyor, sadece bağ söz konusu olan ilişki kayboluyorsa, o kelime büyük ihtimalle bir bağlaçtır.
• Örneğin: "Ve dışarı çıktı." cümlesinden "ve"yi çıkarırsak "Dışarı çıktı." cümlesi anlamlı kalır. Bu, "ve"nin bağlaç olduğunu gösterir.

Unutmayın: Bağlaçlar, cümlede herhangi bir öge (özne, nesne, yüklem, zarf tümleci, dolaylı tümleç) olmazlar. Onlar sadece birleştirici görev üstlenirler.

Answer 2

6. Sınıf Bağlaç Çözümlü Test Soruları

Soru 1: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ile" sözcüğü bağlaç görevinde kullanılmıştır?
a) Çocuk, hızlı adımlarla yürüyordu.
b) Kalem ile defterimi çantama koydum.
c) Arkadaşım ile sinemaya gideceğiz.
d) Yağmur ile rüzgar evin camlarını kırdı.
Cevap: c) "ile" sözcüğü "arkadaşım" ve "sinemaya gideceğiz" ifadelerini bağladığı için bağlaçtır. Diğer seçeneklerde "ile" sözcüğü edat olarak kullanılmıştır.

Soru 2: "Hem derslerine çalışıyor ( ) hem de kitap okuyor." cümlesinde parantezle belirtilen yere hangi noktalama işareti getirilmelidir?
a) Nokta (.)
b) Virgül (,)
c) Ünlem (!)
d) İki nokta (:)
Cevap: b) "hem ... hem de..." bağlacıyla bağlanan cümlelerin arasına virgül konur.

Soru 3: "Yemek yaptım fakat sen gelmedin." cümlesindeki bağlacın cümleye kattığı anlam aşağıdakilerden hangisidir?
a) Neden-sonuç
b) Karşılaştırma
c) Koşul
d) Karşıtlık
Cevap: d) "Fakat" bağlacı beklenmeyen bir durumu, karşıtlık ilişkisini ifade eder. Yemek yapma eylemi ile gelmeme eylemi arasında bir zıtlık vardır.

Soru 4: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ve" bağlacı gereksiz kullanılmıştır?
a) Okula gittim ve derse girdim.
b> Kalem, silgi ve defter aldım.
c) Matematik ve fen dersini seviyorum.
d) Odaya girdi ve pencereyi kapattı.
Cevap: a) "Okula gittim ve derse girdim." cümlesinde "ve" bağlacı gereksizdir çünkü okula gitmek zaten derse girmeyi içeren bir eylemdir. "Okula gidip derse girdim." şeklinde ifade edilebilir.