Etkin Vatandaşlık Nedir?
Etkin vatandaş, sadece haklarını bilen ve kullanan değil, aynı zamanda sorumluluklarını da yerine getiren, ülkesine ve toplumuna karşı duyarlı olan kişidir. Yani sadece "ben" demez, "biz" diyebilendir.
Etkin Bir Vatandaşın Özellikleri
- Hak ve Sorumluluklarını Bilir: Hem sahip olduğu hakları (eğitim, sağlık, seçme ve seçilme hakkı gibi) hem de yerine getirmesi gereken sorumlulukları (vergi vermek, kanunlara uymak, askerlik yapmak gibi) bilir.
- Çevresine ve Doğaya Duyarlıdır: Ağaç diker, çöpleri yere atmaz, suyu ve elektriği tasarruflu kullanır.
- Demokrasiye İnanır ve Katılır: Seçimlerde oy kullanır, okulundaki öğrenci meclisi seçimlerine katılır, fikirlerini özgürce ifade eder.
- Yardımseverdir: İhtiyacı olanlara yardım eli uzatır, gönüllü olarak çalışmalara katılabilir.
- Araştırır ve Bilinçlenir: Olayların nedenlerini ve sonuçlarını araştırır, doğru bilgiye ulaşmaya çalışır.
Etkin Vatandaşlık ve Demokrasi
Demokrasi, halkın kendi kendini yönetmesidir. Etkin vatandaşlık ise demokrasinin can damarıdır. Bir ülkede vatandaşlar ne kadar etkinse, o ülkenin demokrasisi de o kadar güçlü olur.
Demokraside en önemli katılım yollarından biri seçimlerde oy kullanmaktır. 18 yaşını dolduran her Türk vatandaşı, milletvekili ve yerel yönetim seçimlerinde oy kullanma hakkına sahiptir.
Etkin Vatandaşlık ve Sivil Toplum Kuruluşları (STK'lar)
Sivil toplum kuruluşları, devlete bağlı olmayan, gönüllü insanların bir araya gelerek toplumsal bir sorunu çözmek veya bir konuya dikkat çekmek için kurdukları örgütlerdir. Etkin bir vatandaş, bu kuruluşlara üye olarak veya gönüllü çalışmalara katılarak topluma katkıda bulunabilir.
Örnek STK'lar:
- TEMA Vakfı: Ağaçlandırma ve erozyonla mücadele eder.
- LÖSEV: Lösemili çocuklara yardım eder.
- MEV Vakfı: Eğitime destek sağlar.
- AKUT: Arama kurtarma çalışmaları yapar.
Özetle Etkin Vatandaş;
- Haklarını ve sorumluluklarını bilir.
- Seçimlerde oy kullanır.
- Vergisini zamanında öder.
- Çevreyi ve doğayı korur.
- Toplumsal olaylara duyarlıdır.
- Yardıma ihtiyacı olanlara yardım eder.
- Doğru bilgiye ulaşmak için araştırır.
