Yol-Zaman Grafiği
Bir hareketlinin aldığı yol ile geçen zaman arasındaki ilişkiyi gösteren grafiğe yol-zaman grafiği denir.
Yol-Zaman Grafiği Nasıl Çizilir?
- Yatay eksene (x) zamanı, dikey eksene (y) alınan yolu yazıyoruz.
- Ölçeklerimizi belirliyoruz (Örneğin: 1 kare = 1 saniye ve 1 kare = 10 metre).
- Verilen zaman ve yol değerlerini kullanarak noktaları işaretliyoruz.
- Bu noktaları birleştirerek grafiği çiziyoruz.
Örnek: Bir bisikletli 5 saniyede 20 metre yol alıyor. Grafiği çizelim.
- Zaman = 0 s → Yol = 0 m
- Zaman = 5 s → Yol = 20 m
Bu iki noktayı işaretleyip birleştirdiğimizde, orijinden (0,0) başlayıp (5,20) noktasına giden düz bir çizgi elde ederiz.
Grafik Bize Ne Anlatır?
- Çizgi düz ve eğimli ise cisim sabit süratli hareket ediyordur.
- Çizgi yatay ise cisim duruyordur (zaman ilerliyor ama yol değişmiyor).
- Çizginin eğimi, cismin süratini verir. Eğim ne kadar dikse sürat o kadar fazladır.
Sürat-Zaman Grafiği
Bir hareketlinin sürati ile geçen zaman arasındaki ilişkiyi gösteren grafiğe sürat-zaman grafiği denir.
Sürat-Zaman Grafiği Nasıl Çizilir?
- Yatay eksene (x) zamanı, dikey eksene (y) sürati yazıyoruz.
- Ölçeklerimizi belirliyoruz (Örneğin: 1 kare = 1 saniye ve 1 kare = 2 m/s).
- Verilen zaman ve sürat değerlerini kullanarak noktaları işaretliyoruz.
- Bu noktaları birleştirerek grafiği çiziyoruz.
Örnek: Bir araba 10 saniye boyunca sabit 15 m/s süratle gidiyor. Grafiği çizelim.
- Zaman = 0 s → Sürat = 15 m/s
- Zaman = 10 s → Sürat = 15 m/s
Bu iki noktayı işaretleyip birleştirdiğimizde, yatay eksene paralel düz bir çizgi elde ederiz.
Grafik Bize Ne Anlatır?
- Çizgi yatay ise cisim sabit süratli hareket ediyordur.
- Çizgi yatay eksenin üzerinde ise cisim hareket halindedir.
- Çizgi yatay eksenle çakışıyorsa (sürat=0) cisim duruyordur.
- Grafiğin altında kalan alan, cismin o sürede aldığı yolu verir.
Not: Sürati hesaplamak için formülümüz: \( \text{Sürat} = \frac{\text{Yol}}{\text{Zaman}} \)
