Güneş Sistemi, merkezinde Güneş adını verdiğimiz dev bir yıldızın bulunduğu, onun çekim kuvveti etrafında dönen gezegenlerin, uyduların, asteroitlerin ve kuyruklu yıldızların oluşturduğu bir sistemdir.
Gezegenler, Güneş'e olan yakınlıklarına göre iki gruba ayrılır:
Soru 1: Bir grup öğrenci, Güneş Sistemi'ndeki gezegenlerin bazı özelliklerini karşılaştırmaktadır. Aşağıdaki tabloda dört gezegene ait bilgiler verilmiştir.
Gezegen | Halka Sistemi | Uydu Sayısı
Venüs | Yok | 0
Satürn | Var | 80'den fazla
Mars | Yok | 2
Jüpiter | Var | 90'den fazla
Buna göre, öğrenciler gezegenlerin hangi özelliği ile ilgili bir karşılaştırma yapmamıştır?
a) Atmosfer yapısı
b) Büyüklükleri
c) Halka durumu
d) Doğal uydu sayıları
Cevap: a) Atmosfer yapısı. Çözüm: Tabloda gezegenlerin halka sistemlerinin olup olmadığı ve uydu sayıları karşılaştırılmıştır. Büyüklüklerle ilgili dolaylı bir bilgi verilmese de gezegenlerin isimleri büyüklük sıralamasını çağrıştırabilir. Ancak atmosfer yapıları (kalınlık, gaz bileşimi vb.) ile ilgili herhangi bir bilgi tabloda yer almamaktadır.
Soru 2: Öğretmen tahtaya "Güneş'e en yakın dördüncü gezegen" yazar. Daha sonra öğrencilerden bu gezegenin bir özelliğini söylemelerini ister. Öğrencilerin verdiği aşağıdaki cevaplardan hangisi doğrudur?
a) Üzerinde sıvı halde su bulunduran tek gezegendir.
b) Yüzeyi kraterlerle kaplı ve atmosferi çok incedir.
c) Güneş etrafındaki dönüş süresi en kısa olan gezegendir.
d) Büyük kırmızı lekesiyle ünlü bir gaz devidir.
Cevap: b) Yüzeyi kraterlerle kaplı ve atmosferi çok incedir. Çözüm: Güneş'e en yakın dördüncü gezegen Mars'tır. Mars'ın yüzeyi kraterlerle kaplıdır ve ince bir atmosfere sahiptir. (a) Dünya'ya, (c) Merkür'e, (d) Jüpiter'e ait özelliklerdir.
Soru 3: Zeynep, iç gezegenler ve dış gezegenler ile ilgili bir araştırma ödevi hazırlıyor. Araştırmasında aşağıdaki bilgilere ulaşıyor:
I. Yapıları genellikle kayalık ve serttir.
II. Halka sistemlerine sahiptirler.
III. Güneş'e olan uzaklıkları daha azdır.
IV. Boyutları genellikle dış gezegenlere göre daha küçüktür.
Zeynep, yukarıdaki bilgilerden hangilerini "iç gezegenler" başlığı altında kullanabilir?
a) I ve II
b) I, III ve IV
c) II ve III
d) II, III ve IV
Cevap: b) I, III ve IV. Çözüm: İç gezegenler (Merkür, Venüs, Dünya, Mars) kayalık yapıdadır (I), Güneş'e daha yakındır (III) ve dış gezegenlere (Jüpiter