Merhaba! Bu derste, birbirine çok benzeyen ama farklı olan iki konuyu öğreneceğiz: İşaret Sıfatı ve İşaret Zamiri. Gelin, bu ikisini nasıl ayırt edeceğimizi birlikte keşfedelim.
İşaret sıfatları, isimlerin yerini tutmaz, sadece onları işaret ederler. Yani bir ismin önüne gelip, onu gösterirler. Bir cümleden isim çıkarılırsa, cümle anlamsız olur.
İşaret sıfatları şunlardır: bu, şu, o, bunlar, şunlar, onlar
Örnekler:
Dikkat ederseniz, "bu, şu, o" kelimelerinin hemen yanında bir isim (ev, ağaç, kitap) var.
İşaret zamirleri ise, isimlerin yerini tutarlar. Varlıkların isimlerini söylemeden onları kastederler. Bir cümleden bu kelimeyi çıkarırsak, yerine bir isim koymamız gerekir, yoksa cümle eksik kalır.
İşaret zamirleri de şunlardır: bu, şu, o, bunlar, şunlar, onlar
Örnekler:
Dikkat ederseniz, bu cümlelerde "bu, şu, onu" kelimelerinden sonra bir isim gelmiyor. Çünkü onlar zaten bir ismin yerini tutuyor.
Aradaki farkı anlamak için çok kolay bir yöntem var:
Karşılaştırmalı Örnek:
Kısacası:
Bu kuralı a
Soru 1: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "bu" sözcüğü işaret sıfatı olarak kullanılmıştır?
a) Bu, benim en sevdiğim kitaptır.
b) Bu kitabı dün akşam okudum.
c) Bunu kimin yaptığını bilmiyorum.
d) Buraya gelirken onu gördüm.
Cevap: B
Çözüm: "Bu kitabı" ifadesinde "bu" sözcüğü, ardından gelen "kitabı" ismini işaret ederek onu belirttiği için işaret sıfatıdır. Diğer seçeneklerde "bu/bunu" sözcükleri ismin yerine kullanılmıştır.
Soru 2: "Şu evi geçen yıl satın aldık." cümlesindeki "şu" sözcüğünün türdeşi (aynı türden) aşağıdaki cümlelerin hangisinde vardır?
a) Şu, bizim mahallenin en eski ağacıdır.
b) O kalemleri çantama koydum.
c) Bunların hepsini tek başına mı yaptın?
d) Şunlar bize geçen yaz geldi.
Cevap: B
Çözüm: Verilen cümledeki "şu" sözcüğü, "evi" isminin önüne gelerek onu işaret ettiği için işaret sıfatıdır. B seçeneğindeki "o" sözcüğü de "kalemleri" isminin önünde bulunarak aynı görevde (işaret sıfatı) kullanılmıştır.
Soru 3: "Buraya yeni taşınan komşumuz çok iyi bir insan." cümlesinde altı çizili sözcüğün türü ve görevi için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
a) İşaret sıfatı - İsmi belirtmiştir.
b) İşaret zamiri - İsmin yerine kullanılmıştır.
c) İşaret sıfatı - İsmin yerine kullanılmıştır.
d) İşaret zamiri - İsmi belirtmiştir.
Cevap: B
Çözüm: "Buraya" sözcüğü, bir yer isminin (örneğin "mahalleye", "sokağa") yerine kullanılmıştır. Bir ismin yerini tuttuğu için işaret zamiridir. İşaret sıfatları ise daima bir ismin önüne gelir ve o ismi belirtir.